Българите във Византийската империя

Иван Божилов

 

БИБЛИОГРАФИЯ

 

 

- Извори  362

- Литература  365

- Списък на съкращенията  370

 

 

ИЗВОРИ

 

Анна Комнина. Алексиада: Анна Комнина. Алексиада. Вступительная статья, перевод, комментарии Я. Н. Любарского. М., 1965.

 

Вилардуен. Завладяването на Константинопол: Жофроа дьо Вилардуен. Завладяването на Константинопол. Увод, превод от старофр., бел. и прил. Ив. Божилов. С., 1985.

 

Иванов. БСМ2: Й. Иванов. Български старини из Македония. С., 1931 (фототип. изд.: С., 1970).

 

Калист. Житие ТТ: Житие и жизнь преподобнаго отца нашего Теодосия иже в Трънове постничьствовашаго, съписано светейшим патриархом Константина града кирь Калистом. Изд. В. Н. Златарски. - В: Сборник за народни умотворения, наука и книжнина, 20, 1904, 1-41.

 

Кекавмен: Советы и рассказы Кекавмен. Подготовка текста, введения, перевод и комментарий Г. Г. Литаврина. М., 1972.

 

Л. Диакон. История: Лев Диакон. История. Перевод Μ. М. Копыленко. Статья М. Я. Сюзюмова. Коментарий М. Я. Сюзюмова, С. А. Иванова. Отвеств. ред. Г. Г. Литаврин. М., 1988.

 

Норовская псалтирь: Норовская псалтирь. Среднеболгарская рукопись XIV века. Издание подготовили Е. Б. Чешко, И. К. Бунина, В. А. Дыбо, О. А. Князевская, Л. А. Науменко.Т. 1-2. С., 1989.

 

Стојновић. ССЗН 1-6: Љ. Стојновић. Стари српски записи и натписи. 1-6. Београд - Ср. Карловци, 1902-1926 (Фототипска издања. Београд, 1982-1988).

 

СБЛ 3-4: Стара българска литература. Т. 3. Исторически съчинения. Съст. и ред. Ив. Божилов. С., 1983; Стара българска литература. Т. 4. Житиеписни творби. Съст. и ред. Кл. Иванова. С., 1986.

 

Томовић: Г. Томовић. Морфологија ћириличких натписа на Балкану. Београд, 1974.

 

Шандровская. Из истории: В. С. Шандровская. Из истории Болгарии Х-ХI вв. по данным сфрагистики. - Byz. Bulg., VII, 1981, 455—467.

 

Acropolita: Georgii Acropolitae Opera. Rec. A. Heisenberg. I. Lipsiae, 1903.

 

Actes de Chilandar: Actes de l'Athos, V. Actes de Chilandar. I. Actes grecs. Publués par L. Petit. - ВВ, 17, 1911. Прил. 1.

 

Actes de Docheiariou: Actes de Docheiariou. Edition diplomatique par N. Oikonomidès. Paris, 1984 (Archives de l'Athos, XIII).

 

Actes d’Esphigménou: Actes d’Esphigménou. Edition diplomatique par J. Lefort. Paris, 1973 (Archives de l'Athos, VI).

 

Actes d’Iviron, I—II: Actes d’Iviron. I. Des origines au milieu du XIe siècle; II. Du milieu du XIe s. à 1204. Edition diplomatique par J. Lefort, N. Oikonomidès, D. Papachryssanthou. Paris, 1985, 1990 (Archives de l’Athos, XIV, XVI).

 

Actes de Kastamonitou: Actes de Kastamonitou. Edition diplomatique par N. Oikonomidès, Paris, 1978 (Archives de l’Athos, IX).

 

Actes de Kutlumus: Actes de Kutlumus. Edition diplomatique par P. Lemerle. Paris, 1945 (Archives de l'Athos, II) (Nouvelle édition remaniée et augmentée, 1988).

 

Actes de Lavra, I-IV: Actes de Lavra, I. Des origines à 1204; II. De 1204 à 1328; III. De 1329 à 1500; IV. Etudes historiques, actes serbes, compléments et index. Par P. Lemerle, A. Guillou, N. Svoronos, Papachryssanthou. Paris, 1970,1977, 1979, 1982 (Archives de l’Athos V, VIII, X, XI).

 

Actes de Prôtaton: Actes de Prôtaton. Edition diplomatique par D. Papachryssanthou. Paris, 1975 (Archives de l’Athos, VII).

 

Actes de Saint-Pantéléèmôn: Actes de Saint-Pantéléèmôn. Edition diplomatique par P. Lemerle, G. Dagron, S. Čirković. Paris, 1982 (Archives de l’Athos, XII).

 

Actes de Xénophon: Actes de Xénophon. Edition diplomatique par D. Papachryssanthou. Paris, 1986 (Archives de l’Athos, XV).

 

Actes de Xéropotamou: Actes de Xéropotamou. Edition diplomatique par J. Bompaire. Paris, 1964 (Archives de l’Athos, III).

 

Actes de Zographou: Actes de Zographou. Publiées par W. Regel, E. Kurtz et B. Korablev. - BB, 13, 1907.

 

362

 

 

Akindynos: Letters of Gregory Akindynos. Ed. byA. Konstantinides Hero. Dumbarton Oaks Text. Washington, 1983.

 

Anne Comnène. Alexiade I—III: Anne Comnène. Alexiade I—III. Texte établi et traduit par В. Leib. Paris, 1937, 1943, 1945 (réimpression, 1967).

 

Anne Comnène. Alexiade IV: Anne Comnène. Alexiade IV. Index. Par P. Gautier. Paris, 1976.

 

Ansbert: Historia de expeditione Friderici imperatori. Ed. A. Chroust. MGH SS, Nova series. V. Berlin, 1928, 15-70.

 

Aristakès de Lastivert: Aristakès de Lastivert. Récit des malheurs de la nation arménienne. Traduction française, introduction et commentaire par M. Canard et H. Berbérian. Bruxelles, 1973 (Bibliothèque de Byzantion, 5).

 

Ataliota: Michaelis Ataliotae Historia. Rec. Im. Bekkerus. Bonnae, 1853.

 

Boissonade. Anecdota graeca: J. Fr. Boissonade. Anecdota graeca e condicibus regiis. III, V. Parisiis, 1831, 1833.

 

Boissonade. Anecdota: J. Fr. Boissonade. Anecdota nova. Parisiis, 1844.

 

Cammelli. Dém. Cyd. Corr.: Démétrius Cydonès. Correspondance. Texte inédit établi et traduit par G. Cammelli. Paris, 1930.

 

Cant.: Ioannis Cantacuzeni eximperatoris Historiarum Lobri IV. Ed. L. Schopen. I—III. Bonnae, 1828, 1831, 1832.

 

Chalcocondylas: Laonici Chalcocondylae Atheniensis Historiarum Libri decem. Ex. rec. Im. Bekkeri. Bonnae, 1843.

 

Chomatianus: Analecta sacra et classica spicilegio solesmensi parata. Ed. Joannes Baptista Cardinal is Pitra. VII. Parisiis - Romae, 1891.

 

Chr. Byz. Brev. I—III: P. Chreiner. Die byzantinischen Kleinchroniken (Chronica Byzantina breviora). I-III.Wien, 1975, 1977, 1979 (CFHB, XII/1-3).

 

Cinnamus: Ionnis Cinnami Epitome rerum ab Ioanne et Alexio Comninis gestarum. Rec. A. Meineke. Bonnae, 1836.

 

Cod. Vat. Graeci, III: Codices Vaticani Graeci. Tomus III. Codices 604-866. Rec. R. Devreesse. Città del Vaticano, 1950.

 

Critobul. Critobul din Imbros. Din Domina lui Mahomed al II-lea anii 1451-1467. Ediție de V. Grecu. Bucureşti, 1963.

 

Crusius. Turcograecia: Turcograecia libri a Martino Crusio in Academia Tybingensi Graeco et Latino Professore utraque lingua édita Basileae, 1584 (Ristampa anastatica, Modena, s.d.).

 

Darrouzès. Regestes V-VI: R. Darrouzès. Les regestes des actes du patriarcat de Constantinople. Vol. I. Les actes des patriarches, fasc.V. Les regestes de 1310 à 1376. Paris, 1977; fasc.VI. Les regestes de 1376 à 1410. Paris, 1979.

 

Delahaye. Typica: H. Delehaye. Deux typica byzantins de l’époque des Paléologues. Bruxelles, 1921.

 

Dém. Cyd. Corr. I—II: Démétrius Cydonès. Correspondance. Ed. R. - J. Loenertz. I—II. Città del Vaticano, 1956, 1960 (Studi eTesti, 186, 208).

 

Dölger. Regesten, I-V: F. Dölger. Regesten der Kaiserurkunden des Oströmischen Reiches I-V, München, 1924—1965.

 

Dölger. Praktika: F. Dölger. Sechs byzantinische Praktika des 14. Jahrhunderts für des Athoskloster Iberon. Abhandlungen der Bayerischen Akademie der Wissenchaften. Phil.-Hist. Klasse. Neue Folge. Heft 28, 1949.

 

Ducas: Ducas. Istoria turco-bizantină (1341-1462). Ediție critică de V. Grecu. Bucureşti, 1958.

 

DVL: G. M. Thomas, R. Predelli. Diplomatarium Veneto-Levantium sive acta et diplomate res Venetas Graecas atque Levantis illustrantia. I—II. Venetiis, 1880, 1899.

 

Ἔκθ. Χρον.: Ἔκθεσις Χρονική. Ed. Sathas. MB, 7,557-610; Ed. Sp. Lambros. Ecthesis Chronica and Chronicum Athenarum. London, 1902.

 

Ἔγγραφα Πάτμου I: Ἐ. Βρανούση. Βυζαντινὰ ἔγγραφα τῆς μονῆς Πάτμου. Α´ - Αὐτοκρατορικά. Ἄθῆναι, 1980.

 

Φιλόθεος. Ἁγιολ. ἔργα Ι: Φιλοθέου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Κοκκίνου. Ἁγιολογικα ἔργα. Α´. Ἐκδ. Δ. Γ. Τσάμη. Θεσσαλονίκη, 1985.

 

Follieri, Е. е I. Dujčev. Un acolutia inedita: Follieri, E. e I. Dujčev. Un acolutia inedita per i martiri di Bulgarie dell anno 813 - Byz., 33, 1963, 71-106.

 

Genesius: Iosephi Genesii regum libri Quattuor. Rec. A. Lesmueller - Wemer et I. Thum. Berlin, 1978 (CFHB, XIV).

 

Georg. Mon. Cont.: Georgi monachi dicti Hamartoli Chronicon. Ed. E. Murait. Petropoli, 1859.

 

Γούδα. Ἔγγραφα: Μ. Γούδα. Βυζαντιακὰ ἔγγραφα τῆς... μονῆς του Βατοπεδίου. - ΕΕΒΣ, 3, 1926, 119-194; 4, 1927, 211-248.

 

Guillaume de Pouille: Guillaume de Pouille. La Geste de Robert Guiscard. Edition, traduction, commentaire et introduction par M. Mathieu. Palermo, 1961.

 

Guillou. St. Jean-Prodrome: Les archives de Saint Jean-Prodrome sur le mont Ménécée. Par A. Guillou. Paris, 1955.

 

363

 

 

Hunger. Chortasmenos: H. Hunger. Johannes Chortasmenos (ca. 1370- ca. 1436/37). Briefe, Gedichte und Kleine Schriften. Einleitung, Regesten, Prosopographie, Text. Wien, 1969.

 

Kałužniacki. Werke: Werke des patriarchen von Bulgarien Euthymius ( 1375-1393). Herausgegeben von E. Kałužniacki. Wien, 1901 (Variorum Reprints, London, 1971).

 

Kałužniacki. Panegyrischen Litteratur: Aus der penegyrischen Litteratur der Südslaven. Heransgegeben von E. Kałužniacki. Wien, 1901 (Variorum Reprints, London, 1971).

 

Κωνσταντινοπουλοῦ. Βυζ. Μολυβδόβουλα: K. Κωνσταντινοπουλοῦ. Βυζαντιακὰ μολυβδόβουλα τοῦ ἐν Ἀθῆναι Ἐθνικοῦ νομισματικοῦ Μουσείου. Ἀθῆναι, 1917.

 

Lаmbros. Catalogues, I—II: Sp. Lambros. Catalogues of the Greek Manuscripts on Mount Athos. I—II. Cambridge, 1895, 1900.

 

Λάμπρου. ΠΠ I-IV: Σπ. Λάμπρου. Παλαιολόγεια καὶ Πελοπονησιακά. I-IV. Ἀθῆναι, 1912, 1924, 1926, 1930.

 

Laurent. Bulles: V. Laurent. Les bulles métriques dans la sigillographie byzantine. Athènes - Bucarest, 1932-1937.

 

Laurent. Orghidan: V. Laurent. La collection C. Orghidan. Documents de sigillographie byzantine. Paris, 1952.

 

Laurent. Médaillier Vatican: V. Laurent. Les sceaux byzantins du Médaillier Vatican. Città del Vaticano, 1962.

 

Laurent. Corpus, II, V/l, 2, 3: V. Laurent. Le corpus des sceaux de l’Empire byzantin. II.

L’administration centrale. Paris, 1981; V/l, 2,3. L’Eglise. Paris, 1963, 1965, 1972.

 

Laurent. Regestes, IV: V. Laurent. Le Patriarcat byzantin. Série L Les regestes des actes du Patriarcat de Constantinople. Vol. I. Les actes des patriarches. Fase. IV. Les regestes de 1208 à 1309. Paris, 1971.

 

Laurent. Mathieu Ier: V. Laurent. Les triépiscopat du patriarche Mathieu Ier. - REB, 30, 1972, 5-166.

 

Lemerle. Miracles, I—II: P. Lemerle. Les plus anciens recueils des Miracles de Saint Démétrius. I—II. Paris, 1979, 1981.

 

Lemerle. Un praktikon: P. Lemerle. Un praktikon inédit des archives de Karakala (janvier 1342) et la situation en Macédoine orientale au moment de l’usurpation de Cantacuzène. - In: P. Lemerle. Le monde de Byzance: Histoire et institutions. London, 1978, No XVIII.

 

L. Diaconus: Leonis Diaconi Caloënsis Historiae libri X.E. rec. C. B. Hasii. Bonnae, 1828.

 

L. Grammaticus: Leonis Grammatici Chronographia. Rec. I. Bekkerus, Bonnae 1842.

 

Man. Calecas. Corr.: Correspondance de Manuel Calecas. Publiée par R.-J. Loenertz. Città del Vaticano, 1950 (Studi e Testi 152).

 

Manuel II Palaeol. The Letters: The Letters of Manuel II Palaeologus. Text, Translation and Notes by Georges T. Dennis. Washington, 1977 (Dumbarton Oaks Texts, IV).

 

Man. Philae Carmina I—II: Manuelis Philae Carmina ex codicibus Escurialensis, Florentinis, Parisiinis et Vaticanis nunc primum edidit E. Miller. I—II. Parisiis, 1855, 1857 (réimpression: Amsterdam, 1967).

 

Man. Philae Carm. inedita: Manuelis Philae Carmina inedita. Ae. Martini. — Atti della Real Accad. di Archeologia, XX. Supplementum. Napoli, 1900.

 

Man. Philae. Ἱστορ. ποιήμ.: Μ. Γεδέων. Μανουήλ τοῦ Φιλῆ Ἱστορικά ποιήματα. - Ἐκκλ. Ἀλ. 3, 1883, 244-250, 605-606.

 

Μansi: J. D. Mansi. Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio. 31 Vols. Florenzia-Venezia (réimpression: J. B. Martini et L. Petit, avec continuation, vols 32-50. Paris, 1901 et suiv.).

 

MM I—VI: F. Miklosic - I. Müller. Acta et diplomata graeca medii aevi. I-VI. Vindbonae, 1860-1890.

 

Nicephorus: Nicephori archepiscopi Constantinopolitani Opuscula historica. Ed. C. de Boor. Lipsiae, 1880.

 

Nic. Bryennios: Nicéphore Bryennios. Histoire. Introduction, texte, traduction et notes par P. Gautier. Bruxelles, 1975 (CFHB, IX).

 

Choniates. Historia: Nicetae Coniatae Historia. Rec. J. A. Van Dieten. Pars I. Prefationem et textum continens. Berolini et Novi Eboraci, 1975 (CFHB).

 

Choniates. Orationes: Nicetae Coniatae Orationes et epistulae.Rec. I. A. van Dieten. Berolini et Novi Eboraci, 1972 (CFHB, III).

 

Nic. Greg.: Nicephori Gregorae Byzantina historia, I—II. Ed. L. Shopen. III. Ed. I. Bekker. Bonnae, 1829-1855.

 

Nic. Greg. Corr.: Nicéphore Grégoras. Correspondance. Texte établi et traduit par R. Guilland. Paris, 1927.

 

Oikonomidès. Les listes de préséance: N. Oikonomidès. Les listes de préséance byzantines des IXe et Xe siècles. Paris, 1972.

 

Oikonomidès. Dated: N.Oikonomidè s. A Collection of Dated Byzantine Lead Seals. Dumbarton Oaks, Washington, D. C., 1986.

 

Pachymeres I—II: Georgi Pachymeris De Michaele et Andronico Palaeogis libri tredecim. Rec. I. Bekkerus. Bonnae, 1835.

 

364

 

 

Παλαμᾶς. Συγγράμμ. I—III: Γρηγόριος τοῦ Παλαμᾶ. Συγγράμματα. Θεσσαλονίκη, 1962-1970.

 

Παπαδοπύλου-Κεραμέως. Ἀνάλεκτα Ι: Ἀ. Παπαδοπούλου-Κεραμέως. Ἀναλεκτα Ἰεροσολυμιτικῆς Σταχυολογίας, I. St. Petersburg, 1891.

 

Procopius. De Bello: Procopii Caesariensis Opera Omnia. Vol. II. De Bellis libri V-VIII. Rec. J. Haury. Editio stereotype G. Wirth. Lipsiae, 1963.

 

Psellos I—II: Michel Psellos. Chronographie ou Histoire d’un siècle de Byzance (976-1077). I—II. Texte établi et traduit par E. Renauld. Paris, 1926, 1928 (réimpression: 1967).

 

Pseudo-Kodinos: J. Verpeaux. Pseudo-Kodinos. Traité des Offices. Paris, 1966.

 

Pseudo-Symeon: Theophanes Continuatus, Ioannis Cameniata, Symeon Magister... Rec. I. Bekkerus. Bonnae, 1838.

 

RPK I: Das Register des Patriarchats von Konstantinopel. 1. Teil 1315-1331. Herausgegeben von H. Hunger und O. Kresten. Wien, 1981 (CFHB, XIX/1 ).

 

Sathas. MB, I—VII: C. Sathas. Μεσαιωνικὴ βιβλιοθήκη ἤ Συλλογή ἀνεκδάτων μνημείων τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας (Bibliotheca Graeca medii aevi). I—VII. Venise, 1872-1894.

 

Sathas. Μνημεῖα, I-IX: C. Sathas. Μνημεῖα ἑλληνικῆς ἱστορίας. Documents inédits de la Grèce au Moyen âge. Vols. I-IX. Paris, 1880-1890.

 

Schlumberger. Sigillographie: G. Schlumberger. Sigillographie de l’Empire byzantin. Paris, 1884.

 

Schreiner. Pammakaristoskirche: P. Schreiner. Eine unbekannte Beschreibung der Pammakaristoskirche (Fethyie Camii) und weitere Texte zur Topographie Konstantinopels. - DOP, 25, 1971, 217-248 (Texte: 221-226).

 

Sphrantzes. Majus: Pseudo-Sphrantzes: Macarie Melissenos, Chronica 1258-1481. Ed. V. Grecu. Bucureşti, 1966, 150-591.

 

Sphrantzes. Minus: Georgios Sphrantzes. Memorii, 1401-1477. Ed. V. Grecu, 1966, 2-147.

 

Scutariota: Ἀνωνύμου Σύνοψις χρονική. - In: Sathas. MB, VII.

 

Stornajolo. Cod. Urb.: Codices Urbinates graci Bibliothecae Vaticanae. Rec. C. Stornajolo. Romae, 1895.

 

Theophanes: Theophanis Chronographia. Ed. C. de Boor, I—II. Lipsiae, 1883.

 

Theoph. Cent.: Theophanes Continuatus... Rec. I. Bekkerus. Bonnae, 1838.

 

Thiriet. Regestes, I—III: F. Thiriet. Regestes des délibérations du Sénat de Venise concernant la Romanie. I, 1329-1399; II, 1400-1430; III, 1431-1463. Paris, 1958, 1959, 1961.

 

Turyn. Dated Greek Manuscripts: A. Turyn. Dated Greek Manuscripts of the Thirteenth and Four- teenth Centuries in the Library of Italy. Chicago - London, 1972.

 

Vasmer. Die Slaven: Μ. Vasmer. Die Slaven in Giechenland. Berlin, 1941.

 

Villehardouin. I—II: Villehardouin. La conquête de Constantinople, I—II. Editée et traduite par E. Faral. Cinquième tirage. Paris, 1973.

 

Τὸ χρονικὸν τῶν Ἰωαννίνον: Λ. Βρανούση. Τὸ χρονικὸν τῶν Ἰωαννίνον κατ᾿ ἀνέκδοτου δημώδη ἐπιτομήν. - Ἐπετηρὶς τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἀρχείου, 12,1962, RU - 115.

 

Zacos-Veglery, I: G. Zacos and A. Veglery. Byzantine Lead Seals. Vol. I. Part 1-3. Basel, 1972.

 

Zacos II: G. Zacos. Byzantine Lead Seals. Vol. II. Compiled and Edited by J. Nesbit. Berne, 1984.

 

Zonaras: Ioannis Zonaras Epitome historiarum libri XIII-XVIII. Ed. Th. Büttner-Wobst. Bonnae, 1897.

 

 

ЛИТЕРАТУРА

 

Артюнова. Эдесса: В.Артюнова. Византийские правители Эдессы в XI в.- ВВ, 35, 1973, 137-153.

 

Бешевлиев. Първобългари: В. Бешевлиев. Първобългари. История. С., 1984.

 

Божилов. Анонимът на Хазе: И. Божилов. Анонимът на Хазе. България и Византия на Долния Дунав края на X в. С., 1979.

 

Божилов. Цар Симеон: И. Божилов. Цар Симеон Велики (893-927): Златният век на средновековна България. С., 1983.

 

Божилов. Асеневци: И. Божилов. Фамилията на Асеневци (1186-1460). Генеалогия и просопография. С., 1985 (Второ фототипно издание: 1994).

 

Божилов. Белота: И. Божилов. Белота - български властел от началото на XIII в. - Ист. пр., 1971, № 1, 71-81.

 

Божков: А. Божков. Миниатюри от Мадридския ръкопис на Йоан Скилица. С., 1972.

 

Георгиев. Литература: Е. Георгиев. Литературата на Втората българска държава. I. Литературата на XIII в. С., 1977.

 

Гюзелев. Училища: В. Гюзелев. Училища, скриптории, библиотеки и знания в средновековна България. XIII-XIV в. С., 1985.

 

365

 

 

Дуйчев. Бълг. средновековие: И. Дуйчев. Бълг. средновековие. Проучвания върху политическата и културната история на средновековна България. С., 1972.

 

Дуйчев. Проучвания I: И. Дуйчев. Проучвания върху българското средновековие. - СбБАН. XI-1. С., 1945.

 

Дуйчев. Проучвания II: И. Дуйчев. Проучвания върху средновековната българска история и култура. С., 1981.

 

Дуйчев. Славянски: И. Дуйчев. Славянски местни и лични имена във византийските описни книги. В: Дуйчев. Проучвания, II, 354-370.

 

Дуйчев. Последният защитник: И. Дуйчев. Последният защитник на Срем в 1018. - В: Дуйчев. Проучвания, II, 27-37.

 

Дуйчев. Центрьг: И. Дуйчев. Центры византийско-славянското общения и сотрудничества. - In: I. Dujčеv. Slavia Orthodoxe. Variorum Reprints. London, 1970, No V, 107-129.

 

Златарски. История I—III: B. H. Злaтapcки. История на българската държава през средните векове. T. I. Ч. 1, 2; II, III. С., 1918, 1927, 1934, 1940.

 

Иванова. Евтимий: К. Иванова. Патриарх Евтимий. С., 1986.

 

Иванова. Исихазмът: К. Иванова. Някои моменти на българо-византийските литературни връзки през XIV в. (Исихазмът и неговото проникване в България). - В: Старобългарска литература, 1, 1971, 209-242.

 

Иречек. История на българите: К. Иречек. История на българите. Оправки и добавки от самия автор. С., 1978.

 

Каждан. Славяне: А. П. Каждан. Славяне в составе господствующего класса Византийской империи в ΧΙ-ΧII вв. - В: Славяне и Россия. К 70-летию со дня рождения С. А. Никитина. М., 1972.

 

Каждан. Социальньш состав: А. П. Каждан. Социальный состав господствующего класса Византии XI-XII вв. М., 1974.

 

Литаврин. Болгария и Византия: Г. Г. Литаврин. Болгария и Византия в ΧΙ-ΧII вв. М., 1960.

 

Максимовић. Виз. пров. управа: Љ. Максимовић. Византијска провинцијска управа у доба Палеолога. Београд, 1972.

 

Мутафчиев. История I—II: П. Мутафчиев. История на българския народ. I-II. С., 1943.

 

Г. Острогорски СД: Сабрана дела Георгија Острогорског. I—VI. Београд, 1969-1970.

 

Острогорски. Серска област: Г. Острогорски. Серска област после Душанове смрти. - В: Г. Острогорски. СД IV, 423-631.

 

Попов. Бълг. книжовници: Г. Попов. Новооткрито сведение за преводаческата дейност на български книжовници от Света гора през първата половина на XIV в. - Български език, 28, 1978, № 5, 402-410.

 

Соловьев. Греческие архонты: А. Соловьев. Греческие архонты в сербском царстве XIV века. - Byz. Slav., II, 1930, 275-287.

 

Cырку. К истории I, 1: П. Cырку. K истории исправления книг в Болгарии в XIV веке. Том I. Вып. 1. Время и жизнь патриарха Евфимия Терновского. СПб., 1898 (Variorum Reprints, London, 1971).

 

Ферјанчић. Деспоти: Б. Ферјанчић. Деспоти у Византији и јужнословенским земљама. Београд, 1960.

 

Ферјанчић. Севастократори: Б. Ферјанчић. Севастократори у Византији. - ЗРВИ, 11, 1968, 141-192.

 

Ahrweiler. Smyrne: H. Ahrweiler. L’histoire et la géographie de la région de Smyrne entre les deux occupations turques (1081-1317). - TM, I, 1965, 1-204.

 

Ahrweiler. Le sébaste: H. Ahrweiler. Le sébaste, chef des groupes éthniques. - In: H. Ahrweiler. Etudes sur les structures administratives et sociales de Byzance. Variorum Reprints. London, 1971, No XIV, 31-36.

 

Angοld. Government: M. J. Angοld. A Byzantine Government in Exile. Government and Society under the Lascarides of Nicea. London, 1975.

 

Angοld. Empire 1025-1204: M. Angοld. The byzantine Empire 1025-1204. London and New York, 1984.

 

Asdracha. La région des Rhodopes: C. Asdracha. La région des Rhodopes aux XIIIe et XIVe siècles. - Etudes de géographie historiques. Athen, 1976.

 

Asdracha. Les Rhodopes I—II: C. Asdracha. Les Rhodopes au XIVe siècle. Histoire administrative et prosopographie. - REB, 34, 1976, 175-209; Les Rhodopes au XIVe siècle: administration et prosopographie ecclésiastique. - BNJ, XXII, 1979, 1-64.

 

Barker. Manuel II: J. W. Barker. Manuel II Palaeologus (1391-1425). New Jersey, 1969.

 

Βάρζος. I—II: K. Βάρζος. Ἡ γενεαλογία τῶν Κομνηνῶν, I—II Θεσσαλονίκη, 1984.

 

Beck. Kirche: H. G. Beck. Kirche und theologischen Literatur im byzantinischen Reich. München, 1959.

 

Bon. Morée: A. Bon. La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la Principauté d’Achaïe (1205-1430). Paris, 1969.

 

366

 

 

Bosch. Andronikos III: U.-V. Bosch. Andronikos III. Palaiologos. Amsterdam, 1965.

 

Božilov. Les Bulgares: I. Božilov. Les Bulgares dans l’Empire byzantin. - ГСУ ИФ, LIX, 1975, 1980, 145-194.

 

Božilov. Les Bulgares dans la préséance: I. Božilov. Les Bulgares dans la préséance et dans l'administration byzantine. - EB, 1978, № 3, 112-120.

 

Božilov. L’hagiographie bulgare: I. Božilov. L’hagiographie bulgare et l’hagiographie byzantine: unité et divergence. - In: Hagiographie, cultures et sociétés, IVe- XIIe siècles. Paris, 1981, 535-557.

 

Bréhier. Byzance: L. Bréhier. Le Monde byzantin: I. Vie et mort de Byzance. Paris, 1969.

 

Brunet. Toponymes slaves: F. Brunet. Sur l’hellénisation des toponymes slaves en Macédoine byzantine. - TM, 9, 1985, 235-265.

 

Du Cange. Fam. Byz.: C. du Fresne Du Cange. Historia byzantina duplici commentario illustrata. I, Familiae Augustae Byzantinae. Familiae Dalmaticae, Sclavonicae, Turcicae. Paris, 1680 (Venise, 1729).

 

Du Cange. Histoire I—II: C. du Fresne Du Cange. Histoire de l’Empire de Constantinople sous les empereurs fiançais. Vol. I-II. Paris, 1657; éd. Venise, 1729 (Nouvelle édition entièrement refondue sur les manuscrits, et conforme à la seconde édition inédite qu’il avait préparée, revue par J. A. Buchon. Paris, 1826).

 

Chalandon. Les Comnènes I—II: F. Chalandon. Essai sur le règne d’Alexis Ier Comnène (1081- 1118). Paris, 1900; Les Comnènes, II. Jean II Comnène (1118-1143) et Manuel Ier Comnène (1143-1180). Paris, 1912.

 

Charanis. Ethnic Changes: P. Charanis. Ethnic Changes in the Byzantine Empire in the Seventh Century. - DOP, 13, 1959.

 

Charanis. The Slavic Element: P. Charanis. The Slavic Element in Byzantine Asia Minor. - Byz., XVIII, 1948, 69-83.

 

Cheynet. Pouvoir: J. Cl. Cheynet. Pouvoir et contestations à Byzance (963-1210). Paris, 1990 (Byzantina Sorbonensia, 9).

 

CMH IV/I, 2: The Cambridge Médiéval History, IV, 1. Byzantium and its neighbours; 2. Government, Church and Civilization. Cambridge, 1966, 1967.

 

Dennis. Man. II Palaeologus: G. Dennis. The Reign of Manuel II Palaeologus in Thessalonica, 1382—1387. Roma, 1960 (OCA, 159).

 

Dujčev. Medioevo, I—III: Dujčev. Medioevo byzantino-slavo. I—III. Roma, 1965, 1968, 1971.

 

Dujčev. Slavia Orthodoxe: I. Dujčev. Slavia Orthodoxa: collected Studies in the History of the Slavic Middle Ages. Variorum Reprints. London, 1970.

 

Dujčev. Praktika: I. Dujčev. Contribution à l’étude des praktika byzantins - In: Dujčev. Medioevo, III; 599-617.

 

Dujčev. Le Mont Athos: I. Dujčev. Le Mont Athos et les Slaves au Moyen Age.- In: Dujčev. Medioevo, I, 487-510.

 

Dujčev. Rap. littéraires: I. Dujčev. Rapports littéraires entre les Byzantins, les Bulgares et les Serbes aux XIVe et XVe siècles. - In: L’Ecole de Morave et son temps. Beograde, 1972,72-100.

 

Estopañan: S. Cirac Estopañan. Scylitzes Matritensis. Тото I. Reproduciones y miniaturas. Barcelona - Madrid, 1965.

 

Eustratiades-Vatopedianos. Vatopedi: S. Eustratiades-A. Vatopedianos. Catalogue of the Greek Manuscripts in the Library of the Monastery of Vatopedi on Mount Athos. Cambridge, J 924.

 

Εὐστρατιάδου-Βατοπεδίνου. Κατάλογος: Σ. Εὐστρατιάδου - Ἀ. Βατοπεδίνου. Κατάλογος τῶν ἐν τῇ Ἱερα μονῇ Βατοπεδίνου Ἀποκείμωνου κωδικῶν. Paris, 1924.

 

Falkenhausen. Untersuchungen: V. von Falkenhausen. Untersuchungen über die byzantinische Herrschaft im Süditalien vom 9. bis im 11. Jahrhundrt. Weisbaden, 1967.

 

Fine. Balkans. I—II: J. V. A. Fine. The Early Medieval Balkans. A Critical Survey front the Sixth to the Late Twelfth; The Late Medieval Balkans. A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, The University of Michigan Press, 1983, 1987.

 

Gill. Florence: J. Gill. The Council of Florence. Cambridge, 1959.

 

Γόνη. Κάλλιστος: Δ. Γόνη. Τὸ συγγραφικὸν ἔργον τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Καλλίστου A´. Ἀθῆναι, 1980.

 

Grabar-Manoussacas: A. Graba r, M. Manoussacas. L’illustration du manuscrit de Skylitzès de la Bibliothèque nationale de Madrid. Venise, 1979.

 

Guilland. Grégoras: R. Guilland. Essai sur Nicéphore Grégoras. Paris, 1926.

 

Guilland. Inst. I—II: R. Guilland. Recherches sur les institutions byzantines. I—II. Berlin, 1967.

 

Guilland. Les logothètes: R. Guilland. Les logothètes: études d’histoire administrative de l’empire byzantin. - REB, 29, 1971, 5-115.

 

Haliecki. Un empereur: O. Haliecki. Un empereur de Byzance à Rome. Warszawa, 1930 (Variorum Reprints. London, 1972).

 

367

 

 

Hannick-Schmalzbauer. Die Synadenoi: Chr. Hannick - G. Schmalzbauer. Die Synadenoi. Prosopographische Untersuchungen zu einer byzantinischen Familie. - JÖB, 25, 1976, 125-161.

 

Hendy. Studies: Μ. Hendy. Studies in the Byzantine Monetary Economy (ca. 300-1450). Cambridge, 1985.

 

Hunger-Kresten. Katalog: H. Hunger - O. Kresten. Katalog der griechischen Handschriften der österreichischen Nationalbibliothek. T. 2. Codices juridici - Codices medici. Wien, 1969.

 

Iorga. Byzance après Byzance: N. Iorga. Byzance après Byzance. Bucarest, 1971.

 

Ἱστορία: Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους I´: Ὁ ἑλληνίσυος ὑπὸ ξένη κυριαρχία (περίοδος 1453-1669). Τουρκοκρατία - Λατινοκρατία. Ἀθῆναι, 1974.

 

Jacοby. La féodalité: D. Jacoby. La féodalité en Grèce médiévale. Les „Assises de Romanie“, sources, application et diffusion. Paris, 1971.

 

Janin. Les églises et les monastères, I-II: R. Janin. La géographie ecclésiastique de l’Empire byzantin. Première partie: Le siège de Constantinople et le Patriarcat œcuménique. T. III. Les églises et les monastères. Paris, 1969; T. II. Les églises et les monastères des grands centres byzantins. Paris, 1975.

 

Laiou. Constantinople: A. Laiou. Constantinople and the Latins. The Foreign Policy of Andronikos II, 1282-1328. Cambridge-Massachussets, 1972.

 

Laiou-Thomadakis. Peasant Society: A. Laiou-Thomadakis. Peasant Society in the Late Byzantine Empire. A Social and Demographie Study Prinecton, New Jersey, 1977.

 

Λάμπρου. Γουδέλης: Σπ. Λάμπρου. Ὁ βυζαντιακὸς οἶκος Γουδέλης. - ΝΕ, 13, 1916, 211-221.

 

Lascaris. Radomir Aaron: M. Lascaris. Sceau de Radomir Aaron. - Byz. Slav., III, 1931, 404-412.

 

Laurent. Aaron: V. Laurent. La famille des Aaron et ses homonymes. - EO, 33, 1934, 391-395.

 

Laurent. Bulgarie et princes bulgares: V. Laurent. Bulgarie et princes bulgares dans la sigillographie byzantine. - EO, 33, 1934, 413-427.

 

Lefort. Villages: J. Lefort. Villages de Macédoine. 1. La Chalcidique occidentale. Paris, 1982.

 

Lefort. Radolibos: J. Lefort. Radolibos: population et paysage. - TM, 9, 1985, 195-234.

 

Lemerle. Philippes: P. Lemerle. Philippes et la Macédoine orientale à l’époque chrétienne et byzantine. Recherches d’histoire et d’archéologie. Paris, 1945.

 

Lemerle. Aydin: P. Lemerle. L’Emirat d’Aydin, Byzance et l’Occident. Recherches sur la geste d’Umûr Pacha. Paris, 1957.

 

Lemerle. Cinq études: P. Lemerle. Cinq études sur le XIe siècle byzantin. Paris, 1977.

 

Loenertz. BFG I: R.-J. Loenertz. Byzantina et Franco-graeca. Roma, 1970.

 

Mango. The Monument: C. Mango. The Monument and its History. - In: H. Вelling, C. Mango, D. Μouriki. The Mosaics and Frescoes of St. Mary Pammakaristos (Fethyie Camii) at Istanbul. Dumbarton Oaks. Washington, D. C. 1978, 1-42.

 

Matschke. Gouverneurs: Kl.-P. Matschke. Rolle und Aufgaben des Gouverneurs von Konstantinopel in der Palaiologenzeit. - Byz. Bulg., III, 1969, 81-101.

 

Mercati. Notizie: G. Mercati. Notizie di Procoro e Demetrio Cidone, Manuele Caleca e Teodoro Meliteniota ed altri appunti per la storia della teologia e della letteratura bizantina del secolo XIV. Citta del Vaticano, 1931.

 

Mercati. CB, I-II: S. G. Mercati. Collectanea byzantina. I—II. Bari, 1970.

 

Meyendorff. Introduction: J. Meyendorff. Introduction à l’étude de Grégoire Palamas. Paris, 1959.

 

Moravcsik. Byzantinoturcica, I-II: G. Moravcsik. Byzanünoturcica, I. Die byzantinischen Quellen der Geschichte der Türkvölker; II. Sprachreste der Türkvölker in den byzantinischen Quellen. Berlin, 1958.

 

Nicol. Epiros: D. M. Nicol. The Despotate of Epiros. Oxford, 1957.

 

Nicol. Kantakouzenos: D. M. Nicol. The Byzantine Family of Kantakouzenos (Cantacuzenus), ca. 1100-1460. Dumbarton Oaks. Washington, D.C., 1968.

 

Nicol. Byzantium 1261-1453: D. M. Nicol. The Last Centuries of Byzantium 1261-1453. London, 1972.

 

Oikonomidès. L’évolution: N. Oikonomidès. L’évolution de l’organisation administrative de l’Empire byzantin au XIe siècle (1025-1118). - TM, 6, 1976, 125-152.

 

Oikonomidès. A propos: N. Oikonomidès.A propos des armées des premiers Paléologues et des compagnies de soldats. - TM, 8, 1981, 353-371.

 

Ὀρλάνλδου. Καστόρια: Ἀ. Ὀρλάνδου. Βυζαντινὰ μνημεῖα τῆς Καστόρια. - ΑΒΜΕ, 4, 1938.

 

Ostrogorsky. Histoire: G. Ostrogorsky. Histoire de l’Etat byzantin. Paris, 1977.

 

Papachryssanthou. Hiérissos: D. Papachryssanthou. Histoire d’un évêché byzantin: Hiérissos en Chalcidique. - TM, 8, 1981, 373-396.

 

Papadopulos. Genealogie der Palaiologen: A. Th. Papadopulos. Versuch einer Genealogie der Palaiologen 1259-1453. München, 1938 (réimpression: Amsterdam, 1962).

 

Paysages de Macédoine: P. Вellier, R.-Cl. Bondoux, J.-Cl. Cheynet, B. Geyer, J.-P. Grélois, V. Kravari. Paysages de Macédoine. Présenté par J. Lefort. Paris, 1986.

 

368

 

 

Polemis. The Doukai: D. I. Polemis. The Doukai. A. Contribution to Byzantine Prosopography. London, 1968.

 

PLP I—VIII: Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit. I-VIII. Erstellet von E. Trapp unter Mitarbeit von R. Walther und H.-V. Beyer. Wien, 1976-1988.

 

Raybaud. Le gouvernement: L.-P. Raybaud. Le gouvernement et l’administration centrale de l’Empire byzantin sous les premiers Paléologues (1258-1354). Paris, 1968.

 

Schlumberger. L’Epopée, II—III: G. Schlumberger. L’Epopée byzantine à la fin du dixième siècle, II. Basile II le Tueur des Bulgares. Paris, 1900; III. Les Porphyrogénètes Zoé et Théodore (1025-1057). Paris, 1905.

 

Schmalzbauer. Die Tomikioi: G. Schmalzbauer. Tomikioi in der Palaiologenzeit. - JÖBG, 18, 1969, 115-135.

 

Setton. Catalan Domination: K. M. Setton. Catalan Domination of Athens, 1311-1388. Cambridge, Massachusets, 1948 (Variorum Reprints. London, 1975).

 

Setton. The Papacy: K. M. Setton. The Papacy and the Levant ( 1204-1571). Vol. 1. The Thirteenth and Fourteenth Centuries. Philadelphia, 1976.

 

Σιδερίδου. Παμμακάριστου: Ξ. Ἀ. Σιδερίδου. Περὶ τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει μονῆς τῆς Παμμακάριστου καὶ κτητόρων αὐτης. - ΚΕΦΣ, 29, 1907.

 

Soulis. The Serbs: G. Chr. Soulis. The Serbs and Byzantium during the Reign of tsar Stephen Dusan (1331-1355) and his successors. Dumbarton Oaks. Washington, D.C., 1984.

 

Spatharakis. The Portrait: 1. Spatharakis. The Portrait in byzantine illuminated manuscripts. Leiden, 1976.

 

Θεοχαρίδου. Γλαβᾶς: Γ. Ἰ. Θεοχαρίδου. Μιχαὴλ Δούκας Γλαβᾶς Ταρχανειώτης (προσωπογραφικά). - Ἐπιστημονικὴ Ἐπιτηρὶς τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 7, 1957, 183-206.

 

Θεοχαρίδου. Οἱ Τζαμπλάκωνες: Γ. Ἰ. Θεοχαρίδου. Οἱ Τζαμπλάκωνες. Συμβολὴ εἰς τὴν βυζανηνὴν μακεδονικὴν προσωπογραφίαν τοῦ ΙΔ´ αἰῶνος. - Μακεδονικά, 5, 1961-1963, 125-183.

 

Thiriet. La Romanie vénitienne: F. Thiriet. La Romanie vénitienne au Moyen Age. Le développement et l’exploitation du domaine colonial vénitien (XIIe-XVe siècles). Paris, 1959.

 

Trapp. John Koukouzelos: E. Trapp. Critical Notes and the Biography of John Koukouzelos. - BMGS, 11, 1987, 223-229.

 

Turdeanu. La littérature bulgare: E. Turdeanu. La littérature bulgare du XIVe siècle et sa diffusion dans les pays roumains. Paris, 1947.

 

Velmans. Le portrait: T. Velmans. Le portrait dans l’art des Paléologues. - In: Art et société à Byzance sous les Paléologues. Venise, 1971.

 

Verpeaux. Les oikeioi: J. Verpeaux. Les oikeioi. Notes d’histoire institutionnelles et sociales. - REB, XXIII, 1965, 89-99.

 

Verpeaux. Hiérarchie: J. Verpeaux. Hiérarchie et préséance sous les Paléologues. - TM, I, 1965, 421-437.

 

Vlachos. Melenikon: Th. Vlachos. Die Geschichte der byzantinischen Stadt Meienikon. Thessaloniki, 1969.

 

Vogel-Gardthausen. Schreiben M. Vogel - V. Gardthausen. Die griechischen Schreiber des Mittelalter und Renaissance. Leipzig, 1909.

 

Vryonis. The Decline: Sp. Vryonis, Jr. The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century. Los Angeles, 1971.

 

Vryonis. The Will: Sp. Vryonis. The Will of a Provincial Magnate, Eustathios Boilas (1059). - DOP, XI, 1957, 263-277.

 

Weiss. Kantakuzenos: G. Weiss. Johannes Kantakuzenos - Aristokrat, Staatsmann, Kaiser und Mönch - in der Geselschafsentwiklung von Byzanz im 14. Jahrhundert. Weisbaden, 1969.

 

Zakythènos. Despotat I—II: D. A. Zakythènos. Le Despotat grec de Morée (1262-1460). I—II. Paris, 1932 - Athènes, 1953.

 

369

 

 

 

СПИСЪК НА СЪКРАЩЕНИЯТА

 

ВВ — Византийски временник

 

ГИБИ — Гръцки извори за българската история

 

ГСУ [Ф]ИФ — Годишник на Софийския университет - Философско-исторически факултет

 

ЖМНПр — Журнал Министерства народното просвещения

 

ЗРВИ — Зборник радова Византилошког института

 

И[Б]АИ — Известия на [Българския] археологически институт

 

ИБИД — Известия на Българското историческо дружество

 

ИИ[Б]И — Известия на Института по [българска] история

 

ИРАИК — Известия Русского археологическото института в Константинопле

 

Ист. пр. — Исторически преглед

 

ЛИБИ — Латински извори за българската история

 

СпБАН — Списание на Българската академия на науките

 

АВМЕ — Ἀρχεῖον τῶν Βυζαντινῶν Μνημείων τῆς Ἑλλάδος

 

ΑΔ — Ἀρχεολογικον Δελτίον

 

BCH — Bulletin de Correspondance Hellénique

 

Byz. — Byzantion

 

Byz. Bulg. — Byzantino-Bulgarica

 

BMGS — Byzantine and Modern Greek Studies

 

BNJ — Byzantinisch-Neugriechischen Jahrbücher

 

Byz. Slav. — Byzantino-Slavica

 

BZ — Byzantinische Zeitschrift

 

CFHB — Corpus Fontium Historiae Byzantinae

 

ΔΙΕΕΕ — Δελτίον τῆς Ἱστορικῆς καὶ Ἐθνολογικῆς Ἑταιρείας τῆς Ἑλλάδος

 

DOP — Dumbarton Oaks Papers

 

Ἐκκλ. Ἀλ. — Ἐκκλησιαστκὴ Ἀλήθεια

 

ΕΒ — Etudes balkaniques

 

ΕΕΒΣ — Ἐπετηρὶς Ἑταιρείας Βυζαντινῶν Σπουδῶν

 

JHS — Journal ofHellenic Studies

 

JIAN — Journal international d’archéologie numismatique

 

JOB — Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik

 

NE — Νέος Ἑλληνομνήμων

 

ОСА — Orientalia Christiana Annalecta

 

OCP — Orientalia Christiana Periodica

 

REB — Revue des Etudes byzantines

 

RESEE — Revue des Etudes Sud-Est Européennes

 

PG — J. P. Migne. Patrologiae cursus completus. Series graeca.

 

PL — J. P. Migne. Patrologiae cursus completus. Series latina

 

SBN — Studi bizantini e Neoellinici

 

Sem. Kond. — Seminarium Kondakovianum

 

TM — Travaux et Memoires

 

[Previous]

[Back to Index]