The idea of apostolicity in Byzantium and the legend of the Apostle Andrew

Francis Dvornik

 

BIBLIOGRAPHY

 

- Primary sources

- Typica

- Secondary authorities

 

 

PRIMARY SOURCES:

 

Acta Andreae cum Laudatione contexta, see M. Bonnet, Supplementum.

 

Acta apostolorum apocrypha, sive historia certaminis apostolici adscript a Abdiae, Babyloniae episcopo. Codex apocryphus Novi Testamenti, 2, ed. J. A. Fabricius (Hamburg, 1719), pp. 456-515.

 

Acta apostolorum apocrypha, 3 vois., ed. R. A. Lipsius, M. Bonnet (Leipzig, 1891-1903).

 

Acia Concilii Chalcedonensis, Mansi, 6, cols. 539-874.

 

Acta Concilii Constantinopolitani primi, Mansi, 3, cols. 521-600.

 

Acta Concilii Ephesini, Mansi, 4, cols. 567-1482; 5, cols. 1-420. Also ed. E. Schwartz, Acta Conciliorum oecumenicorum, t. 1, vol. 1, pts. 1-6. Concilium universale Ephesinum, acta graeca, collectio Vaticana (Berlin, Leipzig, 1927-29).

 

Acta Concilii Ignatiani (869-70), Mansi, 16, cols. 1-550.

 

Acta Concilii oecumenici sexti, Mansi, 11, cols. 922-1122.

 

Acta Concilii Phoiiani (879-80), Mansi, 17, cols. 371-529.

 

Acta Pauli nach dem Papyrus der Hamburger Staatsund Universitätsbibliothek, ed. C. Schmidt, W. Schubart (Hamburg-Glückstadt, 1936).

 

Acta Synodi Sardicensis (347), Mansi, 3, cols. 1-82.

 

Aeneas episc. Parisiensis, Liber adversus Graecos, PL, 121, cols. 681-762.

 

Agapius of Menbidj. “Kitab al Unvan,” trans. by A. A. Vasiliev, Patrologia Orientalis, 5, pp. 557-692; 7, pp. 459-591; II, pp. 1-144.

 

Agnellus. Codex pontificalis ecclesiae Ravennatensis, ed. A. Testi Raspomini, L. A. Muratori, Rerum Halicarum scriptores, 2, pt. 3 (new ed., Bologna, 1924).

 

Alberry, C. R. C. A Manichaean Psalm-book, Manichaean Manuscripts in the Chester Beatty Collection, 2 (Stuttgart, 1938), p. 142.

 

Ambrosius, S. Epistolae, PL, 16, cols. 890-1371.

 

Anonymus Graecus de Sancto Petro et Paulo, AS (29 Junii), 3rd ed. 7, pp. 374-386.

 

Anselmus Havelbergensis. Dialogus, PL, 188, cols. 1139-1248.

 

Anselmus Lucensis. Collectio canonum, ed. F. Thaner (Innsbruck, 1906).

 

Apocrypha anecdota, ed. M. R. James in Texis and Studies (ed. J. A. Robinson), 2, no. 3; 5, no. 1 (Cambridge, 1893, 1897).

 

303

 

 

The Apocryphal New Testament, trans. by M. R. James (Oxford, 1924).

 

Aristotle. Politics, ed. H. Rackham, Loeb Classical Library (1932).

 

Arnobius. Adversus nationes libri septem, CSEL, 4, ed. A. Reifferscheid (1875)·

 

Arrian us. Periplus Ponti Euxini, Geographi graeci minores 2, ed. C. Müller (Paris, 1882) pp. 370-423.

 

Arsenius, Metropolitan. Tri stafi neizvestnago greceskago pisatelja nacala XIII věěka (Moscow, 1892).

 

Artemius, S. Passio, PG, 96, cols. 1251-1320.

 

Athanasius, S. Historia arianorum, PG, 25, cols. 691-796.

 

Augustinus Hipponensis, S. Contra Faustum Manichaeum libri XXXIII, CSEL, 25, ed. J. Zycha (1891), pp. 249-797.

_____ Contra Felicem libri II, ibid. pp. 800-852.

_____ De Unitate Ecclesiae (Ad Catholicos Epistula contra Donatistas) PL, 43, cols. 391-446; CSEL, 52, ed. M. Petschenig (1909), pp. 231322.

_____ Enarrationes in Psalmos, PL, 36, cols. 67-1028.

_____ Epistolae, PG, 33, 38; CSEL, 34, 57, ed. A. Goldbacher (1908-11).

_____ Gesta collationis Carthagine habitae inter Catholicos et Donatistas, Mansi, 4, cols. 1-286.

_____ Sermones, PL, 38.

 

Barlaam. Contra Latinos, PG, 151, cols. 1256-1280.

 

Barsamya, Martyrdom of. See infra, Doctrine of Apostle Addaeus.

 

Basilius, ep. Seleuciensis. Encomium in Sanctum Andream, PG, 28, cols. 1101-13 (printed with works of Athanasius).

 

Basilius Magnus, S. Epistolae, PG, 32, cols. 219-1112; also ed. and trans. by R. J. Deferrari, Loeb Classical Library, 4 vols. (1926-34).

 

Blastares, Matthaeus. Syntagma canonum, PG, 144, cols. 959-1400; 145, cols. 9-212.

 

Bonnet, M. Supplementum codicis apocryphi (Paris, 1895). Acta Andreae cum laudatione contexta, pp. 1-44; Narratio (Martyrium S. Apostoli Andreae), pp. 45-64; Passio S. Andreae apostoli, pp. 65-70. All first published in AnBoll, 13 (1894), pp. 309-378.

 

Cedrenus, Georgius. Historiarum compendium (Bonn, 1839).

 

Chronicon Paschale (Bonn, 1832).

 

Chronographeion syntomon, ed. A. Schoene, Eusebii chronicorum libri ii, i (Berlin, 1875), appendix 4, pp. 63-102.

 

Chronographus anni 354, MGH, Auct. ant. 9, ed. T. Mommsen, pp. 15-148.

 

304

 

 

Clemens, Papa Romanus, S. Epistola ad Corinthios, ed. J. B. Lightfoot, The Apostolic Fathers, 2 (London, 1890), Engl, trans. by F. X. Glimm, The Apostolic Fothers (New York, 1947).

 

Codex Theodosianus, ed. P. Krueger, Th. Mommsen (Berlin, 1905). Engl. trans. by C. Pharr (Princeton, 1952).

 

Collectio Avellana, CSEL, 35, ed. O. Günther (1895-98).

 

Collectio canonum XIV titulorum, ed. V. N. Beneševič, Kanoničeskij sbornik XIV titulov so vtoroj četverti VII veka do 887 g. (St. Petersburg, 1903).

 

Collectio Thessalonicensis, Mansi, 8, cols. 739 seq. (see also E. Schwartz, in Secondary Authorities); ed. C. von Silva-Tarouca in Textus et Documenta, series theologica, 23 (Rome, 1937).

 

Constantine Porphyrogenitus. De administrando imperio (Bonn, 1840); ed. G. Moravcsik, trans. by R. J. H. Jenkins (Budapest, 1949).

 

Contendings of the Apostles (Ethiopie Text), ed. and trans. by E. A. Wallis Budge, 2 vols. (London, 1901).

 

Corpus Iuris Civilis, ed. P. Krüger, Th. Mommsen, R. Schoell, G. Kroll, 3 vols.; Codex Justinianus, 2, Novellae, 3 (Berlin, 1928-29).

 

Cyprianus Carthagiensis. De Catholicae ecclesiae unitate, CSEF, 3, ed. G. Hartel (1871), pp. 209-33.

 

Cyrillus Hierosolymitanus, S. Catecheses, PG, 33, cols. 331-1128.

 

Damasus, Papa, S. Epistolae, PL, 13, cols. 347-76.

_____ Carmina, ibid., cols. 376-414.

 

Deusdedit, Cardinalis. Collectio canonum, ed. V. Wolf von Glanveil, Die Kanonessammlung des Kardinals Deusdedit (Paderborn, 1905).

 

Didascalia et Constitutiones apostolorum, i, ed. F. X. Funk (Paderborn, 1905).

 

Doctrina apostolorum syriaca. See W. Cureton, in Secondary Authorities. “The Doctrine of the Apostle Addaeus; Martyrdom of Barsamya,” ed. W. Cureton, Ancient Syriac Documents (London, 1864), pp. 6-23, 63-72.

 

Enodius Uzalensis. De fide contra Manichaeos, CSEL, 25, ed. J. Zycha (1891), pp. 951-75.

 

Epanagoge, ed. K. E. Zachariae von Lingenthal, reprinted in J. Zepos, P. Zepos, Jus Graeco-romanum, 2 (Athens, 1931).

 

Epiphanii monachi et presbyteri edita et inedita, ed. A. Dressel (Paris, Leipzig, 1843).

 

305

 

 

Epiphanius. Vita S. Andreae, PG, 120.

 

Epiphanius Cypriensis. Panarion haereticorum (.Adversus Haereses), PG, 41, GCS, 25, ed. K. Holl (1915).

 

Epistolae Romanorum pontificum, ed. P. Coustant (Paris, 1721).

 

Epistolae Romanorum pontificum genuinae, ed. A. Thiel (Brunsbergs 1868).

 

Epitome Legum, ed. C. E. Zachariae von Lingenthal, reprinted in J. Zepos, P. Zepos, Jus Graeco-romanum, 4 (Athens, 1931), pp. 263-585.

 

Eucherius Lugdunensis. Instructiones, PL, 50, cols. 773-822; CSELy 31, ed. C. Wotke (1894), pp. 65-161.

 

Eusebius Ep. Caesariensis. Chronica, PG, 19, cols. 95-598. Armenian version; German trans. in GCS, 20, ed. J. Karst (1911).

_____Demonstratio Evangelica, PG, 22, cols. 9-794; GCS, 23, ed. I. A. Heikel (1913).

_____ Hieronymi Chronicon, GCS, 24, 34, ed. R. Helm (1913, 1926).

_____ Historia ecclesiastica, PG, 20, cols. 45-906 ; GCS, 9, ed. E. Schwartz, (1903-9).

_____ Eusebii Chronicorum libri duo, 1, ed. A. Mai, Scriptorum veterum nova collectio, 1, pt. 2 (Rome, 1825), pp. 1-39, and republished by A. Schoene, i (Berlin, 1875), appendix, pp. 63-102.

 

Evagrius. The Ecclesiastical History, ed. J. Bidez, L. Parmentier (London, 1898).

 

Felix, Papa. Epistolae, PL, 58, cols. 895-978; also in Collectio Avellana and Epistolae Romanorum pontificum genuinae, ed. Thiel (q.v.).

 

Filastrius. Diversarum hereseon liber, PL, 12, cols. mi-1302; CSELr 38, ed. F. Marx (1898).

 

Flavius Lucius Dexter Barcinonensis. Chronicon omnimodae historiae, PL, 31, cols. 49-572.

 

Gaudentius Bresciensis. Sermones, PL, 20. cols. 843-1002.

 

Gelasius, Papa. Epistolae et Decreta, PL, 59, cols. 13-140; also in Collectio Avellana and Epistolae Romanorum pontificum genuinae, ed. Thiel (q.v.).

 

Georgius Cyprius. Descriptio orbis romani, ed. H. Geizer (Leipzig, 1890).

 

Germanus II, Patriarcha. Epistolae ad Cyprios, PG, 140, cols. 601-622.

 

Gratianus, Magister. Decretum, ed. E. Friedberg, Corpus Iuris Canonici, i (Leipzig, 1879).

 

Gregorius Magnus, S. Homiliae in Evangelia, PL, 76, cols. 1077-1312.

 

306

 

 

Georgius Monachus. Chronicon, PG, no; ed. E. G. von Murait (Georgius Hamartolus, Chronicon) (St. Petersburg, 1859); ed. C. de Boor (Leipzig, 1904).

 

Gregorius Nazianzenus, S. Orationes XXVII-XLV, PG, 36, cols. 11-664.

_____Poemata dogmatica, PG, 37, cols. 397-522.

_____ Poemata historica, PG, 37, cols. 969-1600.

 

Gregorius vii, Papa. Registrum, ed. E. Caspar, Das Register Gregors VII, MGH, Epistolae Selectae, 2 (Berlin, 1920).

 

Gregorius Turonensis Episcopus. Liber de miraculis beati Andreae Apostoli, MGH, Script. Rer. Merov. 1, ed. M. Bonnet, pp. 821-46.

_____ Liber in gloria martyrum, ibid., ed. W. Arndt, Br. Krusch, pp. 484-561.

 

Herodotus. Histories, ed. and trans. by A. D. Godley, Loeb Classical Library (1930-38).

 

Hieroclis synecdemus et notitiae episcopatuum, ed. G. Parthey (Berlin, 1866).

 

Hieronymus, S. Chronicon,GCS, 24, 34, ed. R. Helm (1913-26) (in Eusebius, vol. 7, i and 2).

_____ Contra Vigilantium liber, PL, 23, cols. 353-68.

_____ De viris illustribus, PL, 23, cols. 631-760.

_____ Epistolae, CSEL, 54, ed. I. Hildberg (1910); ed. J. Lebourt in

_____ Collection Guillaume Budé, 2 vols. (Paris, 1949-55).

_____ Liber ad Pammachium contra J0annem Hierosolymitanum, PL, 23, cols. 37i_4i4·

 

Hippolytus Romanus, S. Philosophoumena, GCS, 26, ed. P. Wendland (1916).

 

“Histoire monastiques géorgiennes," AnBoll, 36-37 (1917-18), ed. P. Peeters.

 

Hormisdas, Papa. Epistolae et Decreta, PL, 63, cols. 367-534; also in Collectio Avellana and Epistolae Romanorum pontificum genuinae, ed. Thiel (q.v.).

 

Humbertus, Cardinalis. Adversus Graecorum calumnias, PL, 143, cols. 929-74.

 

Ignatius Diaconus. Vita Nicephori, PG, 100, cols. 41-160; ed. C. de Boor (Leipzig, 1880).

_____ Vita Tarasii, ed. I. A. Heikel, Acta Societatis Scientiarum Fennicae (Helsinki, 1889).

 

307

 

 

Innocentius, Papa, S. Epistolae, Mansi, 3, cols. 1028-1128; PL, 20, cols. 463-636.

 

Inscriptiones Christianae Urbis Romae, ed. G. B. de Rossi, 2 vols. (Rome, 1861-88), N. S., ed. A. Silvagni, 2 vols. (Rome 1922-35).

 

Irenaeus, S. Contra Haereses, PG, 7, cols. 433-1224.

 

Joannes Chrysostomus, S. De Precatione, PG, 50, cols. 775-86.

_____ Homiliae, PG, 48, 50, 51, 58, 60, 61.

 

Joannes Damascenus, S. De Imaginibus orationes tres, PG, 94, cols. 1227-1420.

 

Joannes Diaconus. S. Gregorii Magni vita, PL, 75, cols. 63-242.

 

Joannes Scholasticus. Syntagma L Titulorum ceteraque eiusdem opera iuridica, ed. V. Beneševič, Sitzungsberichte der bayerischen Akademie der Wissenschaften, Phil-hist. Kl. (1937), no. 23.

 

John VI, Catholicus. History of Armenia (Jerusalem, 1867). (In Armenian).

 

Justinus, Martyrus, S. Dialogus cum Tryphone Judaeo, PG, 6, cols. 473-800.

 

Kalendarium Ecclesiae Constantinopolitanae, ed. S. A. Morelli, 2 vols. (Rome, 1788).

 

“Kitab al Unvan,” ed. and trans. by A. A. Vasiliev in Patrologia Orientalis, 7.

 

Langlois, V. Collection des historiens anciens et modernes de VArménie, 2 vols. (Paris, 1867).

 

Laudatio, ed. M. Bonnet, Acta Andreae cum Laudatione contexta et Martyrium Andreae graece, Passio Andreae latine, in AnBoll, 13 (1894), pp. 309 seq., Supplementum codicis apocryphi (Paris, 1895), pp. 1-44.

 

Leo Magnus, S. Epistolae, Mansi, 25, cols. 1211-1430; 6, cols. 1-430; PL, 54, cols. 581-1218.

_____ Sermones, PL, 54, cols. 137-468.

 

Leo IX, Papa, S. Epistolae, PL, 143, cols. 591-794.

 

Life of St. Peter the Iberian, ed. N. Marr in Palestinskij Sbornik, 47 (1896).

 

Liutprand Cremonensis. Legatio, MGH, Ss3, pp. 273-363; Ss in usum scholarum, ed. J. Becker (1915) ; Eng. trans. by F. A. Wright, The Works of Liutprand of Cremona (London, 1930).

 

308

 

 

Mai, A., Cardinal. Patrum nova bibliotheca, 4 (Rome, 1847).

_____ Scriptorum veterum nova collectio, i, pt. 2 (Rome, 1825), pp. 1-39.

 

Malalas, Joannes. Chronographia (Bonn, 1831).

 

Martyrdom of St. Andrew in Scythia, in The Contendings of the Apostles, 2, Ethiopian text, ed. and trans. by E. A. Wallis Budge (London, 1901), pp. 215 seq.

 

Martyrium Andreae prius, secundum, in R. A. Lipsius, M. Bonnet, Acta Apostolorum Apocrypha, 2, pt. 1 (Leipzig, 1898), pp. 46-64.

 

Martyrium Hieronymianum, ed. G. B. de Rossi, L. Duchesne, AS, Nov., 2, pt. i (Brussels, 1894), pp. 1-156.

 

Martyrium Matthaei, see Acta Apostolorum Apocrypha, ed. J. A. Fabricius.

 

Maximus Confessor, S. Disputatio cum Pyrrho, PG, 91, cols. 287-354.

_____ Epistolae, ibid., cols. 363-650.

 

Menaia. See infra, Symeon Metaphrastes.

 

Menologii anonymi Byzantini saeculi X quae supersunt, ed. V. V. Latysev, 2 vols. (St. Petersburg, 1911-12).

 

Menologium Graecum Basilii II, PG, 117, cols. 19-614.

 

Mesarites, Nicholas. Opera, ed. A. Heisenberg, “Neue Quellen zur Geschichte des lateinischen Kaisertums und der Kirchenunion,” Sitzungsberichte der bayerischen Akademie der Wissenschaften, Phil.-hist. Kl., 1922, 3 vols. (Munich, 1923).

 

Michael Syrus. Chronicon, ed. J. B. Chabot (Paris, 1899-1924).

 

Michael III, Anchialus, Patriarcha. Dialogus, ed. Ch. Loparev, “Ob uniatstve Imperatora Manuila,” Vizantijskij Vremennik, 14 (1907), pp. 344-57; also ed. K. I. Dyobouniotes, Epeteris Hetaireias Byzantinon Spoudon, 15 (1939), pp. 38-51.

 

Μνημεῖ ἁγιολογικά, ed. Th. Joannou (Venice, 1884).

 

Narratio de Rebus Armeniae, ed. and commentary by G. Garitte, CSCO, 132, subsidia 4 (Louvain, 1952).

 

Narratio sive Martyrium S. Apostoli Andreae, ed. M. Bonnet, AnBoll, 13 (1894), pp. 309-72; ed. idem, Supplementum codicis apocryphi (Paris, 1895), pp. 45-64.

 

Nicephorus Callistus Xanthopulus. Historia ecclesiastica, PG, 145, cols. 549 seq.; 146; 147, cols. 9-448.

 

Nicephorus, Patriarcha, S. Apologeticus pro Sacris Imaginibus, PG, 100, cols. 533-834·

 

Nicolaus I, Papa, S. Epistolae, MGH, Epist. 6.

 

Novellae et aureae bullae imperatorum post fustinianum, ed. J. Zepos, Ρ. Zepos, Jus Graeco-romanum, 1 (Athens, 1931).

 

309

 

 

Opera Patrum Apostolicorum, ed. F. X. Funk (Tübingen, 1881).

 

Optatus Milevitanus, S. Libri septem, CSEL, 26 ed. C. Ziwsa (1893).

 

Origenes. Commentarii in Matthaeum, GCS, 38, ed. E. Klostermann (1933).

 

Panaretus. See P. Risso, in Secondary Authorities. Papadopoulos-Kerameus, A. Varia sacra graeca (Zapiski istor. filol. fakulteta imp. S. Peterburgsk. universiteta, 95 [St. Petersburg, 1909]).

 

Passio S. Andreae Apostoli, see M. Bonnet, Supplementum.

 

Paulinus Nolanus, S. Carmina, CSEL, 30, ed. W. von Hartel (1894).

_____ Epistolae, CSEL, 29, ed. W. von Hartel (1894).

 

Paulus, Archipresbyter. Vita S. Petri Iberi, ed. N. Marr, Pravoslavnyj Palestinskij Sbornik, 47 (1896), pp. 1-125.

 

Petrus Chrysologus Ravenatensis. Sermones, PL, 52, cols. 183-680. Petrus Damianus, S. Sermones, PL, 144, cols. 505-924.

 

Philostorgi us. Historia ecclesiastica, GCS, 21 (ed. J. Bidez, 1913).

 

Photius, Patriarcha, S. Ad Amphilochium, PG, 101.

_____ Bibliotheca, PG, 103, cols. 41 seq. ; 104, cols. 1-356.

_____ Contra Manichaeos, PG, 102, cols. 15-264.

_____ Homiliae, ed. S. Aristarchis, 2 vols. (Constantinople, 1900).

_____ ed. A. Papadopoulos-Kerameus, “Fotija archiepiskopa Konstantinopol'skago, o grobe Gospoda našego Iisusa Christa i drugija malyja ego tvorenija,” Pravoslavnyj Palestinskij Sbornik, 31 (1892), pp. 1-298.

 

Plinius Secundus, C. Historia Naturalis, Loeb Classical Library, 9 vols., ed. and trans. by H. Rackham, W. H. S. Jones (1938-51). Priscillianus. Liber ad Damasum, CSEL, 18, ed. G. Schepps (1889), pp. 34-43.

 

Ὁ Πρόχειρος Νόμος, ed. C. E. Zachariae von Lingenthal (Heidelberg, 1837).

 

Proclus, Constantinopolitanus Archiep. Epistolae, PG, 65, cols. 851-86.

_____ Sermones, ibid., cols. 679-850.

 

Procopius. De aedificiis Justiniani (Bonn), pp. 170 seq. ; ed. J. Haury (Teubner, 1913), pp. 24 seq.

 

Prophetarum Vitae Fabulosae, Indices apostolorum discipulorumque Domini, Dorotheo, Epiphanio, Hippolyto aliisque vindicatae, ed. Th. Schermann, Teubner ser. (Leipzig, 1907).

 

Pseudo-Augustinus. De vera et falsa poenitentia, PL, 40, cols. 1113-30.

 

310

 

 

Pseudo-Chrysostomus. Homilia in duodecim Apostolos, PG, 59, cols. 495-98.

 

Pseudo-Clementines. “Die Pseudo-Klementinen,” CCS, 42, ed. B. Rehm (1953).

 

Pseudo-Dorotheus. See Prophetarum Vitae fabulosae, ed. Th. Schermann, pp. 131-160.

 

Pseudo-Epiphanius. See ibid., pp. 1-25, 107-131.

 

Pseudo-Hippolytus. See ibid., pp. 163-170.

 

Pseudo-Mellitus. De Passione Ioannis Evangelistae, ed. J. A. Fabricius, Codex Apocryphus Novi Testamenti, 3 (Hamburg, 1719), pp. 604-24.

 

Pseudo-Pantaleo (Pantaleemon) Diaconus. Contra Graecos, PG, 1409 cols. 487-574.

 

Ptolemaeus, Claudius. Geographiae Codex Urbinatus Graecus 82, ed. P. Franchi de’ Cavalieri (Leipzig, 1932).

 

Ratramnus Corbeiensis. Contra Graecorum opposita, PL, 121, cols. 225-346.

 

Rufinus Aquileiensis. Pseudo-Clementis Recognitiones, PG, 1, cols. 1187-1474.

 

Rufinus, Magister. Summa Decretorum, ed. H. Singer (Paderborn, 1902).

 

Russian Primary Chronicle, trans. by S. H. Cross, Harvard Studies and Notes in Philology and Literature, 12 (1930) ; new ed. O. P. Sherbowitz-Wetzor (Cambridge, Mass., 1953).

 

Salvianus. De gubernatione Dei, PL, 53, cols. 25-158; CSEL 8, ed. F. Pauly (1883) ; also in MGH, Auct. ant., i, ed. K. Halm, pp. 1-108.

 

Schoene, A. Eusebii Chronicorum libri duo, 1 (Berlin, 1875).

 

Scriptores originum Constantinopolitanarum, ed. Th. Preger, 2 vols. (Teubner, Leipzig, 1901-7).

 

Simplicius, Papa. Epistolae, PL, 58, cols. 35-62 ; also in Collectio Avellana CSEL, 35, and Epistolae Romanorum pontificum genuinae, ed. Thiel (q.v.).

 

Siricius, Papa, S. Epistolae, Mansi, 3, cols. 655-75; PL, 13, cols. 1131-1202.

 

Socrates. Historia ecclesiastica, PG, 67, cols. 28-842.

 

Sozomenus. Historia ecclesiastica, PG, 67, cols. 843-1630.

 

Strabo. Rerum geographicarum libri XVII, Loeb Classical Library, 8 vols., ed. with an English trans. by H. L. Jones (1917-32).

 

311

 

 

Symeon Metaphrastes. Commemoratio S. Andreae, in Menaia Novembris (Venice, 1843), pp. 235-45; reprinted in Μηναῖον τοῦ Νοεμβρίου (Athens, 1926), pp. 318-25.

_____ Martyrium sancti et magni martyris Artemii, PG, 115, cols. 1160-1202.

 

Symmachus, Papa. Epistolae et Decreta, PL, 62, cols. 49-80; also in Epistolae Romanorum pontificum genuinae, ed. Thiel (q.v.).

 

Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanae. Acta Sanctorum, Propylaea, November, ed. H. Delehaye (Brussels, 1902).

 

Syncellus, Georgius. Chronographia (Bonn, 1829).

 

Synopsis Basilicorum, ed. C. E. Zachariae von Lingenthal, reprinted in J. Zepos, P. Zepos, Jus Graeco-romanum, 5 (Athens, 1931).

 

Synopsis Minor, ed. C. E. Zachariae von Lingenthal, reprinted in J. Zepos, P. Zepos, Jus Graeco-romanum, 6 (Athens, 1931), pp. 319-547.

 

Syntagma Canonum XIV Titulorum, PG, 104, cols. 441-970.

 

Tertullianus, Quintus Septimus Florens. Adversus Judaeos, CSEL, 70, ed. E. Kroymann (1942), pp. 251-331.

_____ Adversus Marcionem, PL, 2, cols. 267-556; CSEL, 47, ed. E. Kroymann (1906), pp. 290-650.

_____ De Pudicitia, CSEL, 20, ed. A. Reifferscheid, G. Wissowa (1890).

_____ Liber der praescriptione haereticorum, CSEL, 70, ed. E. Kroymann (1942), pp. 13-92.

_____ Opera quae supersunt omnia, ed. F. Oehler, 3 vols. (Leipzig, 1851-4).

 

Theodoretus Cyrensis. Historia ecclesiastica, PG, 82, cols. 881-1280; GCS, 19, ed. L. Parmentier (1911).

_____ Epistolae, PG, 83, cols. 1173-1494.

_____ Interpretatio in Psalmos, PG, 80, cols. 857-1998.

 

Theodorus Balsamon, Zonaras, Aristenus. In Canones SS. Apostolorum Conciliorum... commentaria, PG, 137-8.

 

Theodorus Lector. Excerpta ex Historia ecclesiastica, PG, 86, cols. 165-216.

 

Theodorus Studita, S. Epistolae, PG, 99, cols. 903-1670.

 

Theodosius. De Situ Terrae Sanctae, in Itinera Hierosolymitana, CSEL„ 39 (ed. P. Geyer, 1898), pp. 137-50.

 

Theophanes Continuatus (Bonn, 1838).

 

Theophanes, S. Chronographia (Bonn, 1830-41); ed. C. De Boor (Leipzig, 1883-85).

 

Thiel, A. Epistolae Romanorum pontificum genuinae (Brunsbergae, 1868).

 

312

 

 

Turner, C. H. (ed.), Ecclesiae occidentalis Monumenta luris Antiquissima, 2 vols. (Oxford, 1899-1929).

 

Victor Vitensis. De persecutione vandalica, PL, 58, cols. 179-260; CSEL, 7, ed. C. Schenkl, pp. 1-107.

 

Victricius, S. Liber de laude sanctorum, PL, 20, col. 448C.

 

 

TYPICA:

 

Baumstark, A. “Das Typikon der Patmos-Handschrift 266,” Jahrbuch für Liturgiewissenschaft, 6 (1926), pp. 98-111.

 

Dmitrijevskij, A. Opisanie liturgičeskich rukopisej, Typika, 1 (Kiev, 1895).

 

Krasnosel’cev, N. Th. “Tipik cerkvi sv. Sofii v Konstantinopole IX v.,” Letopis istor. filplog. obščestva, 1 (1892), pp. 156-254; reviewed by D. Beljaev in Žurnal minist. narodnago prosveščenija, 283 (1892), pp. 363-79.

_____ “K izučeniju Tipika Velikoj Cerkvi'," ibid., 3 (1896), pp. 329-44.

 

Venantius Fortunatus. De Virginitate (Miscellanea, lib. VIII, chap. 6), PL, 88, cols. 266-76; MGH, Auct. ant., 4, pt. 1, pp. 181-91.

 

Vita S. Euthymii iunioris, ed. L. Petit in Revue ed l'Orient Chrétien, 8 (1903), pp. 155-205, 503-27.

 

Vita S. Evaristi, ed. C. van de Vorst, AnBoll, 41 (1923), pp. 288-325.

 

Vita S. Joannis, Episcopi Gothiae, AS, June, 7, pp. 167-72.

 

Vita S. Nicolai Studitae, PG, 105, cols. 863-926.

 

Zachariah of Mytilene. Syrian Chronicle, Engl, trans. by F. J. Hamilton, E. W. Brooks (London, 1899).

 

 

SECONDARY AUTHORITIES:

 

Achelis, H. “Der älteste deutsche Kalender," Zeitschrift für neutestamentliche Wissenschaft, 1 (1900), pp. 308-335.

 

Aland, K. “Petrus in Rom," Historische Zeitschrift, 183 (1957), pp. 49I~5i6.

 

Anastos, Μ. V. Ἐκκλησία καὶ πολιτεία εἰς τήν πρώτην εἰκονομαχικήν περίοδον, in Festschrift honoring Hamilcar Alivizatos (Athens, [1958?]).

_____ “The Transfer of Illyricum to the Jurisdiction of the Patriarch of Constantinople in 632," Silloge Bizantina in honore di S. G. Mercati, Studi bizantini e neoellenici, 9 (1957).

 

313

 

 

Banduri, A. Imperium orientale, 2 (Paris, 1711).

 

Baronius, Cardinal Caesar. Annales Ecclesiastici, ed. A. Pagi (Lucca, 1738-59); ed. and cont. by A. Theiner (Bar-le-Duc, 1867).

_____ Matryrologium Romanum, 2nd ed. (Antwerp, 1589).

 

Batiffol, P. Cathedra Petri, études d'histoire ancienne de VEglise (Paris, 1938).

_____“De quelques homélies de S. Jean Chrysostome et de la version gothique des écritures," Revue biblique, 8 (1899), pp. 566-72.

_____ L’Eglise naissante et le Catholicisme (Paris, 1909).

_____“Fragmente der Kirchengeschichte des Philostorgius,” Römische Quartalschrift, 3 (1889), pp. 252-89.

_____“Les présents de S. Cyrille à la cour de Constantinople,” Etudes de liturgie et d’archéologie chrétiennes (Paris, 1919), pp. 154-79. (Also in Bulletin d’ancienne littérature et d’archéologie chrétiennes, 1 [1911], pp. 247-64).

_____ Quaestiones Philostorgianae (Paris, 1891).

_____ Le siège apostolique, 359-451 (Paris, 1924).

 

Baur, J. Ch. Der heilige Johannes Chrysostomus und seine Zeit, 2 vols. (Munich, 1930).

 

Baynes, N. H. “Alexandria and Constantinople. A Study in Ecclesiastical Diplomacy,” Journal of Egyptian Archaeology, 12 (1926), pp. 145-56 ; reprinted in Byzantine Studies and Other Essays (London, 1955), pp. 97-115.

_____“Topographica Constantinopolitana,” Journal of Hellenic Studies, 31 (1911), pp. 266-68.

 

Bees, N. A. “Weiteres zum Kult des hl. Artemios,” Byzantinisch-neugriechische Jahrbücher, 1 (1920), pp. 384-85.

 

Beran, J. “Hat Gregor der Grosse dem Embolismus der römischen Liturgie den Namen des hl. Andreas beigefügt?” Ephemerides Liturgicae, 55 (N.S. 15, 1941), pp. 83 seq.

 

Blatt, F. Die lateinischen Bearbeitungen der Acta Andreae et Matthiae apud anthropophagos (Giessen, 1930).

 

Blumenthal, M. Formen und Motive in der apokryphen Apostelgeschichte, Texte und Untersuchungen, 59 (Leipzig, 1933).

 

Bonnet, M. “Bemerkungen über die ältesten Schriften von der Himmelfahrt Mariae,” Zeitschrift für wissenschaftliche Theologie, 23 (1880), pp. 239, seq.

_____ “La Passion de ΓApôtre André, en quelle langue a-t-elle été écrite?” BZ, 3 (1894), pp. 458-469.

 

314

 

 

Bréhier, L. Grégoire le Grand, les états barbares et la conquête arabe (590-757). Histoire de l’Eglise, 5, ed. A. Fliehe, V. Martin (Paris, 1947).

 

Bruyne, Dom de. “Les plus anciens prologues latins des Evangiles,” Revue bénédictine, 40 (1928), pp. 193-214.

 

Buonaiuti, E. Il Cristianesimo nelV Africa (Bari, 1928).

 

 

Cabrol, F., Leclercq, H. “Afrique,” in Dictionnaire d'archéologie chrétienne et de liturgie, 1 (Paris, 1904), cols. 63 seq.

 

Campenhausen, H. von. Ambrosius von Milan als Kirchenpolitiker (Berlin, Leipzig, 1929).

_____ “Lehrreihen und Bischofsreihen im 2. Jahrhundert,” In Memoriam Ernst Lohmeyer (Stuttgart, 1951), pp. 240-49.

 

Caspar, E. Die älteste römische Bischofsliste. Kritische Studien zum Formproblem des eusebianischen Kanons sowie zur Geschichte der Bischofslisten und ihrer Entstehung aus apostolischen Sukzessionsreihen (Königsberg, 1926).

_____ Geschichte des Papsttums, 2 vols. (Tübingen, 1930-33).

_____ “Primatus Petri," Zeitschrift der Savigny Stiftung, 47, Kanonistische Abteilung, 16 (1927), pp. 253-331.

 

Cavallera, F. Saint Jérôme, sa vie et son oeuvre, 2 vols. (Louvain, Paris, 1922).

_____ Le schisme d’Antioche (Paris, 1905).

 

Charanis, P. Church and State in the Later Roman Empire. The Religious Policy of Anastasius the First (Madison, Wise., 1939).

 

Clavier, H. “La primauté de Pierre d’après les pseudo-Clémentines,” Revue d'histoire et de philosophie religieuse, 3 (1956), pp. 298-307.

 

Corssen, P. Monarchianische Prologe zu den vier Evangelien ; ein Beitrag zur Geschichte des Kanons, Texte und Untersuchungen, 15 (Leipzig, 1896).

 

Cullmann, O. Saint Pierre, diciple, apôtre, martyr ; histoire et théologie (Neufchâtel, Paris, 1952).

 

Cumont, F. “Hypsistos,” Supplément à la Revue de l'instruction publique en Belgique (Brussels, 1897).

 

Cureton, W. Ancient Syriac Documents relative to the Earliest Establishment of Christianity in Edessa and the Neighbouring Countries (London, 1864).

 

 

Darrouzès, J. “Notes d’épistolographie et d’histoire de textes,” Revue des études byzantines, 12 (1954), pp. 176-88.

 

315

 

 

Delehaye, H. Les origines du culte des martyrs (2nd. ed., Brussels, 1933).

_____“Les recueils antiques de miracles des saints," AnBoll, 43 (1925), pp. 5-85, 305-25.

_____“Loca Sanctorum," ibid., 48 (1930), pp. 5-64.

 

Demougeot, E. “A propos des partages de l'Illyricum en 386-395." Actes du VIe congrès international d’études byzantines, 1 (Paris, 1950) pp. 87-92.

_____ De l'unité à la division de l’empire romain (395-410). Essai sur le gouvernement impérial (Paris, 1951).

 

Der Nersessian, S. “Remarks on the Date of the Menologium and the Psalter written for Basil Π," Byzantion, 15 (1940-1), pp. 104-25.

 

Devos, P. “Actes de Thomas et actes de Paul," AnBoll, 69 (1951), pp. 119-30.

 

Diekamp, F. Hippolytus von Theben, Texte und Untersuchungen (Münster i. W., 1898).

 

Dölger, F. “Europas Gestaltung im Spiegel der fränkisch-byzantinischen Auseinandersetzung des 9. Jahrhunderts," in Der Vertrag von Verdun 843, ed. Th. Meyer (Leipzig, 1943), pp. 203-73 ; reprinted in F. Dölger, Byzanz und die europäische Staatenwelt (Speyer a. R., 1953), pp. 282-369.

_____ Regesten der Kaiserurkunden des oströmischen Reiches, 1 (Munich, Berlin, 1924).

_____ “Rom in der Gedankenwelt der Byzantiner," Zeitschrift für Kirchengeschichte 56 (1937), pp. 1-42; reprinted in Byzanz und die europäische Staatenwelt (Speyer a. R., 1953), pp. 70-115.

 

Downey, G. “The Builder of the Original Church of the Apostles at Constantinople," Dumbarton Oaks Papers, 6 (1951), pp. 51-80.

_____ A Study of the Comites Orientis and the Consulares Syriae (Princeton, 1939).

 

Dubowy, E. “Klemens von Rom über die Reise Pauli nach Spanien," Biblische Studien, 19 (1914).

 

Du Cange, C. D. Historia Byzantina. Constantinopolis Christiana (Paris* 1680).

 

Duchesne, L. “Les anciens recueils de légendes apostoliques," Compterendu du troisième congrès scientifique international des catholiques* 1894 (Brussels, 1895), section 5, Sciences historiques, pp. 67-79.

_____ “L'Illyricum ecclésiastique," BZ, 1 (892), pp. 531-50.

_____ L’Eglise au VIe siècle (Paris, 1925).

_____ Fastes épiscopaux de l’ancienne Gaule, 1 (2nd. ed., Paris, 1907).

 

316

 

 

Duchesne, L. Histoire ancienne de VEglise, 4 vols. (3rded., Paris, 1923). Liber Pontificalis, 1 (Paris, 1886).

_____ Martyrium Hieronymianum, AS, November 2, part 1 (Brussels, 1894), pp. lxxv seq.

_____ Origines du culte chrétien (5th. ed., Paris, 1909).

 

Dudden, F. H. Gregory the Great, His Place in History and Thought, 2 vols. (London, 1905.)

_____ The Life and Times of St. Ambrose (Oxford, 1935).

 

Du Saussay, A. Andreas Frater Simonis Petri seu de gloria S. Andreae apostoli, libri XII (Paris, 1656).

 

Dvornik, F. “Emperors, Popes and General Councils,” Dumbarton Oaks Papers, 6 (1951), pp. 1-23.

_____ Les légendes de Constantine et de Méthode vues de Byzance (Prague, 1933)·

_____“The Patriarch Photius and Iconoclasm,” Dumbarton Oaks Papers, 7 (1953), pp. 67-97.

_____ The Photian Schism, History and Legend (Cambridge, 1948).

_____“Pope Gelasius and Emperor Anastasius Ι," BZ, 44 (1951), pp. in-16.

_____ Les Slaves, Byzance et Rome au IXe siècle (Paris, 1926).

 

Džavakov, I. “Propovědničeskaja dějatel’nost’ ap. Andrej a i sv. Niny. II. Apostol Andrej v Gruzii,” Žurnal ministerstva narodnago Prosveščenija, 333 (St. Petersburg, 1901), pp. 77-113.

 

 

Ehrhardt, A. A. T. The Apostolic Succession (London, 1953).

_____ “The Gospels in the Muratorian Fragment," Ostkirchliche Studien, 2 (1953), pp. 121-38.

 

Eitel, A. “Die spanische Kirche in vorgermanischer ZeitX Abhandlungen aus dem Gebiete der mittleren und neueren Geschichte und ihrer Hilfswissenschaften. Eine Festgabe zum 70. Geburtstag Prof. H. Finke (Münster i. W., 1925), pp. 1-22.

 

Ensslin, W. “Kaiser Julians Gesetzgebungswerk und Reichsverwaltung," Klio, 18 (1922-3), pp. 104-99.

_____ Theodorich der Grosse (Munich, 1947).

 

 

Faivre, J. “Alexandrie,” Dictionnaire d’histoire et de géographie ecclésiastique, i (1914), cols. 305 seq.

 

Faye, E. de. Origine, sa vie, son oeuvre, sa pensée, 3 vols. (2nd. ed., Paris, 1923-8).

 

Ferron, J., Lapeyre, G. “Carthage,” Dictionnaire d’histoire et de géographie ecclésiastique, 11 (Paris, 1939), cols. 1178 seq.

 

317

 

 

Fischer, Μ. F. De patriarcharum Constantinopolitanorum catalogis et de chronologia primorum patriarcharum (Leipzig, 1894).

 

Flamion, J. Les actes apocryphes de VApôtre André (Louvain, Paris, Brussels, 1911). See the review by H. Coppieters in Revue d’histoire ecclésiastique, 13 (1912), pp. 325-32; by E. Hennecke in Theologische Literaturzeitung, 38 (1913), cols. 73-4; by M. R. James in Journal of Theological Studies, 13 (1912), pp. 435-7.

_____ “Les actes apocryphes de Pierre” in Revue d'histoire ecclésiastique, 9 (1908). pp. 233-54, 465-90; 10 (1909), pp. 1-29, 245-77; (1910), pp. 5-28, 233-56, 447-70, 675-92; 12 (1911), pp. 209-30.

 

Franko, I. “Beiträge aus dem Kirchenslavischen zu den Apokryphen aus dem N.T. Zu den Gnostischen Περίοδοι Πέτρου,” Zeitschrift für neutestamentliche Wissenschaft, 3 (1902), pp. 315-35; 7 (1906), pp. 151-71, 224-35; 17 (1916), pp. 207-10.

 

Fuhrmann, H. “Studien zur Geschichte mittelalterlicher Patriarchate,” Zeitschrift der Savigny Stiftung, 70, Kanonistische Abteilung, 39 (1953), pp. 112-76.

 

 

Gagé, J. “Nouveaux aspects de Γ Afrique chrétienne,” Annales de l’Ecole des Hautes Etudes de Gand, 1 (1937), pp. 181-230.

 

Gams, P. B. Die Kirchengeschichte Spaniens, 2 (Regensburg, 1864-76).

 

Garcia Villada, Z. Historia ecclesiâstica de Espana (Madrid, 1929).

 

Garitte, G. “La Narratio de rebus Armeniae. Edition critique et commentaire,” CSCO, 132, Subsidia, t. 4 (Louvain, 1952).

 

Gelzer, H. Sextus Julius Africanus und die byzantinische Chronographie (Leipzig, 1880-98).

 

Gentz, G., Aland, K. “Die Quellen der Kirchengeschichte des Nicephorus und ihre Bedeutung für die Konstituierung des Textes der älteren Kirchenhistoriker,” Zeitschrift für neutestamentliche Wissenschaft, 42 (1949), pp. 104-41.

 

Gerland, E.Die Genesis der Notitiae episcopatuum, in Corpus notitiarum episcopatuum Ecclesiae Orientalis Graecae, 1 (Kadiköy, 1931).

 

Gerola, G. “Il ripristino della capella di S. Andrea nel palazzo vesco vile di Ravenna,” Felix Ravenna, N.S., 41 (1932), pp. 71 seq.

 

Glanvell, V. Wolf von. Die Kanonessammlung des Kardinals Deusdedit (Paderborn, 1905).

 

Goguel, M. “Le livre dOscar Cullmann sur saint Pierre,” Revue d’histoire et de philosophie religieuse, 35 (1955), pp. 196-209.

 

Gordillo, M. “Photius et Primatus Romanus,” OCP, 6 (1940), pp. 6-39.

 

318

 

 

Grimm, J. Andreas und Elene (Cassel, 1841).

 

Grisar, H. “Der gelasianische Messkanon," Zeitschrift für katholische Theologie, 10 (1886), pp. 1-35.

 

Grumel, V. “L'annexion de l'Illyricum oriental, de la Sicile et de la Calabre au patriarcat de Constantinople," Recherches des sciences religieuses (Mélanges Lebreton), 40 (1952), pp. 191-200.

_____“L’Illyricum de la mort de Valentinien Ier (375) à la mort de Stilicon (408)," Revue des études byzantines, 9 (1951), pp. 5-46.

_____“Les préliminaires du schisme de Michel Cérulaire ou la question romaine avant 1054," Revue des études byzantines, 10 (1953), pp. 5-23,

_____ Les régestes des actes du patriarcat de Constantinople, 1 (Istanbul, 1936).

 

Grützmacher, G. Hieronymus. Eine biographische Studie zur alten Kirchengeschichte, 3 vols. (Leipzig, Berlin, 1901-08).

 

Guidi, I. “Gli Atti Apocrifi degli Apostoli nei testi copti, arabi ed etiopici," Giornale della Società Asiatica Italiana, 2 (1888).

 

Gutschmid, A. von. “Die Königsnamen in den apokryphen Apostelgeschichten," Rheinisches Museum für Philologie, Neue Folge, 19 (1864), pp. 161-83, 380-401; reprinted in Kleine Schriften, ed. F. Rühl, 2 (Leipzig, 1890), pp. 332-94.

 

 

Haacke, W. “Die Glaubensformel des Papstes Hormisdas im Acacianischen Schisma,” Analecta Gregoriana, 20 (Rome, 1939).

 

Haase, F. Apostel und Evangelisten in den orientalischen Übereliferungen (Münster i. W., 1922).

_____ “Patriarch Dioskur I. nach monophysitischen Quellen," Kirchengeschichtliche Abhandlungen, ed. Max Sdralek, 6 (1908), pp. 141-233.

 

Hagenmayer, H. Die Kreuzzugsbriefe aus den fahren 1088-1100. Eine Quellensammlung zur Geschichte des ersten Kreuzzuges (Innsbruck, 1901).

 

Haller, J. Das Papsttum, Idee und Wirklichkeit, 1 (Urach and Stuttgart, 1950).

 

Harapin, T. Primatus pontificis Romani in Concilio Chalcedonensi et Ecclesiae dissidentes (Quaracchi, 1923).

 

Harnack, A. von. Geschichte der altchristlichen Litteratur, 2 vols. (Leipzig, 1893-1904).

_____ Kritik des Neuen Testaments von einem griechischen Philosophen des 3. Jahrhunderts, Texte und Untersuchungen, 37 (Leipzig, 1911).

 

Harnack, A. von. Die Mission und Ausbreitung des Christentums in den ersten drei Jahrhunderten (Leipzig, 1924).

 

319

 

 

Heard, R. G. “The Old Gospel Prologues," Journal of Theological Studies, N.S. 6 (1955), pp. 1-16.

 

Hefele, C. J., Leclercq, H. Histoire des Conciles, ιι vols, in 21 (Paris, 1907-52).

 

Heiler, F. Altkirchliche Autonomie und päpstlicher Zentralismus (Munich, 1941).

 

Hennecke, I. E. Handbuch zu den neutesiamentlichen Apokryphen (Tübingen, 1904 and 1914).

_____ Neutestamentliche Apokryphen (2nd. ed., Tübingen, 1924).

_____“Zur christlichen Apokryphenliteratur,” Zeitschrift für Kirchengeschichte, 45 (1926), pp. 309-15.

 

Hergenröther, J. Photius, Patriarch von Konstantinopel, 3 vols. (Regensburg, 1867-69).

 

Herman, E. “Chalkedon und die Ausgestaltung des Konstantinopolitanischen Primats,” in A. Grillmeir, H. Bacht, Das Konzil von Chalkedon, 2 (Würzburg, 1953), pp. 459-90.

 

Heussi, K. Die römische Petrustradition in kritischer Sicht (Tübingen, 1955)·

 

Holl, K. Gesammelte Aufsätze zur Kirchengeschichte, 3 vols. (Tübingen, 1927-28).

 

Honig, R. Beiträge zur Entwicklung des Kirchenrechts (Göttingen, 1954, Göttinger Rechtswissenschaftliche Studien, Heft 12).

 

Honigman, E. “Le ‘Corpus notitiarum episcopatuum’,” Byzantion, 11 (1936), pp. 340-62.

_____ “Juvenal of Jerusalem,” Dumbarton Oaks Papers, 5 (1950), pp. 209-78.

 

Höslinger, R. Die alte afrikanische Kirche (Vienna, 1935).

 

 

Janin, R. Constantinople byzantine (Paris, 1950).

_____ “Etudes de topographie byzantine,” Echos d’Orient, 36 (1937), pp. 288-308.

_____ La géographie ecclésiastique de l'empire byzantin, pt. i, 3 (Paris, 1953).

 

Jugie, M. “Photius et la primauté de Saint Pierre et du pape,” Bessarione, 23 (1919), pp. 120-30; 24 (1920), pp. 16-76.

_____ “S. Jean Chrysostome et la primauté de S. Pierre,” Echos d’Orient, II (1908), pp. 5-15, 193-202.

_____ Le schisme byzantin (Paris, 1941).

 

Jugie, M. Theologia dogmatica Christianorum orientalium, i (Paris, 1926).

 

Jungmann, J. A. Missarum Sollemnia (Vienna, 1948).

 

320

 

 

Kauffmann, F. Aus der Schule des Wulfila. Auxenti Dorostorensis epistula de fide, vita et obitu Wulfilae, im Zusammenhang mit der Dissertatio Maximi contra Ambrosium (Strassburg, 1899).

 

Kekelidze, K. Die Bekehrung Georgiens zum Christentum (Leipzig, 1928).

 

Kellner, K. A. H. Heortologie, oder geschichtliche Entwicklung des Kirchenjahres und der Heiligenfeste von den ältesten Zeiten bis zur Gegenwart (2nd. ed., Freiburg i. Br., 1906).

 

Kidd, B. J. A History of the Church to A.D. 461, 3 vols. (Oxford, 1922).

 

Koch, H. “Cathedra Petri, neue Untersuchungen über die Anfänge der Primatslehre,” Hefte zur Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft, 2 (Giessen, 1930).

_____ “Gelasius im kirchenpolitischen Dienste seiner Vorgänger der Päpste Simplicius und Felix III," Sitzungsberichte der Bayerischen Akademie, Phil.-hist. Klasse, 6 (Munich, 1935).

 

Konstantinidis, Ch. “La fête de Γapôtre saint André dans l'Eglise de Constantinople à l’époque byzantine et aux temps modernes," Mélanges en l'honneur de Mgr. M. Andrieu, Revue des sciences religieuses, volume hors série (Strassburg, 1956), pp. 243-61.

 

Kornemann, E. * ‘Dioecesis," in Pauly-Wissowa, Realencyclopädie, 5 (Stuttgart, 1905), cols. 727-34.

 

Kraft, B. “Andréas,” in Lexikon für Theologie und Kirche, 1, ed. M. Buchberger (Freiburg i. Br., 1930), col. 411.

 

Krasnosel’cev, N. Th. “K izučeniju ‘Tipika Velikoj Cerkvi’,” Letopis istoriko-filolog. obščestva pri imper. Novorossijshorn universitete, Vizantijskoe otdelenie, 3 (Odessa, 1896) pp. 329-44.

_____ “Tipik cerkvi sv. Sofii v Konstantinopole IX v.,” ibid., 1 (1892), pp. 156-254.

 

Krumbacher, K. Geschichte der byzantinischen Literatur (Munich, 1897), pp. 350 seq.

 

Kržišnik, C. “O pravni naravi Epanagoge,” Slovenski Pravnik, 49 (Ljubljana, 1935), pp. 335~49-

 

Kuhn, G. Das muratorische Fragment über die Bücher des Neuen Testaments (Zürich, 1892).

 

 

Lagrange, M. J. Evangile selon saint Luc (7th. ed., Paris, 1948).

 

Langen, J. Geschichte der römischen Kirche, 1, bis zum Pontifikate Leos I (Bonn, 1881).

 

Lanzoni, F. Le diocesi d'Italia dalle origini al principio del secolo VII [an. 604) (Faenza, 1927).

 

321

 

 

La Piana, G. “The Roman Church at the End of the Second Century," Harvard Theological Review, 18 (1925), pp. 201-77.

 

Laurent, J. L'Arménie entre Byzance et Γ Islam depuis la conquête arabe jusqu en 886 (Paris, 1919).

 

Leclerco, H. L'Afrique chrétienne (Paris, 1904).

_____ L'Espagne chrétienne (Paris, 1906).

_____“Gallicane (Eglise),” Dictionaire d'archéologie chrétienne et de liturgie, 6 (Paris, 1929), cols. 395-403.

 

Lefebvre, G. “Egypte chrétienne, à propos de S. Luc,” Annales du service des antiquités, 10 (1909).

 

Lehmann, K. “Ein Reliefbild des heiligen Artemios in Konstantinopel," Byzantinisch-neugriechische Jahrbücher, i (1920), pp. 381-84.

 

Lewis, A. S. “The Mythological Acts of the Apostles,” Horae Semiticae„ 4 (London, 1904), pp. 1-30.

 

Liechtenhan, R. “Die pseudoepigraphische Litteratur der Gnostiker,” Zeitschrift für die neutestament. Wissenschaft, 3 (1902), pp. 222-237, 286-99.

_____ Die Offenbarung im Gnosticismus (Göttingen, 1901).

 

Lightfoot, J. B. The Apostolic Fathers, part i; St. Clement of Rome (London, 1890).

 

Linck, H. Zur Übersetzung und Erläuterung der Kanones IV, VI, und VII des Konzils von Nicaea (Giessen, 1908).

 

Lipsius, R. A. Die apokryphen Apostelgeschichten und Apostellegenden„ 2 vols, in 3 (Brunswick, 1883-97).

 

Loomis, L. R. See infra, J. T. Shotwell.

 

Loparev, C. “Ob Uniatstve imperatora Manuila Komnena,” Vizantijskij Vremennik, 14 (1907), pp. 334-57.

 

Lübeck, K. Reichseinteilung und kirchliche Hierarchie des Orients bis zum Ausgange des vierten Jahrhunderts (Münster i. W., 1901).

 

 

Maas, P. “Artemioskult in Konstantinopel,” Byzantinisch-neugriechische Jahrbücher, 1 (1920), pp. 377-80.

 

Maassen, F. B. C. Geschichte der Quellen und der Literatur des canonischen Rechts im Abendlande bis zum Ausgange des Mittelalters (Graz, 1870).

_____ Der Primat des Bischofs von Rom und die alten Patriarchalkirchen (Bonn, 1853).

 

Magnin, E. L'Eglise visigothique au VIIe siècle (Paris, 1912).

 

Mai, Cardinal, A. Patrum nova bibliotheca, 4 (Rome, 1847).

 

Marquardt, K. J. L'administration romaine, pt. 2: L'organisation de l'empire romain, in Manuel des antiquités romaines, ed. T. Mommsen,

 

322

 

 

K. J. Marquardt (French trans., Paris, 1892, in German, 2nd ed., Leipzig, 1881).

 

Martin, T. O. ‘The twenty-eighth Canon of Chalcedon, a Background Note," in A. Grillmaier, H. Bacht, Das Konzil von Chalcedon, 2 (Würzburg, 1953), pp. 433-58·

 

Marx, B. “Der homiletische Nachlass des Basileios von Seleukia,” OCP, 7 (1941), pp. 329-69.

 

Mesnage, P. J. Le Christianisme en Afrique, origines, développements, extension (Paris, 1914).

 

Metzger, G. Die Afrikanische Kirche, Dissertation (Tübingen, 1934).

 

Metzner, E. Die Verfassung der Kirche in den zwei ersten f ahrhunderten unter besonderer Berücksichtigung der Schriften Harnacks (Danzig, 1920).

 

Michel, A. Humbert und Kerularios, 2 vols. (Paderborn, 1924-30).

_____ “Der Kampf um das politische oder petrinische Prinzip der Kirchenführung,” in A. Grillmeier, H. Bacht, Das Konzil von Chalcedon, 2 (Würzburg, 1953), pp. 491-562.

_____ “Schisma und Kaiserhof im Jahre 1054. Michael Psellus,” in L’Eglise et les églises, 1054-1954, i (Chevetogne, 1954), pp. 351-440.

 

Miller, E. “Fragments inédits de Théodore le Lecteur et de Jean d'Egée," Revue archéologique, N.S. 26 (1873), pp. 273-88, 396-403.

 

Molland, E. “Le développement de l’idée de succession apostolique,” Revue d'histoire et de philosophie religieuse, 34 (1954), pp. 1-29.

 

Mommsen, Th. E. “Aktenstücke zur Kirchengeschichte aus dem Cod. Cap. Novar. 30,” Neues Archiv, 11 (1886), pp. 362-364.

_____ Römische Geschichte, 5 vols. (Berlin, 1894).

_____ “Verzeichnis der römischen Provinzen aufgesetzt um 297,” Abhandlungen der k. Breuss. Akademie der Wissenschaften, Phil-hist. Klasse (Berlin, 1863).

 

Monceaux, P. Histoire littéraire de l’Afrique chrétienne depuis les origines jusqu’à l’invasion arabe, 1 (Paris, 1901).

 

Morin, D. Germain. “Le discours d’ouverture du Concile général du Latran (1179) et l’oeuvre littéraire de Maître Rufin, évêque d’Assise,” Atti della Pontificia Accademia Romana di Archeologia ser. 3, Memorie 2 (Rome, 1928), pp. 113-33.

 

Müller, K. “Beiträge zur Geschichte der Verfassung der alten Kirche,” Abhandlungen der Preuss. Akademie der Wissenschaften, Phil-hist. Klasse (Berlin, 1922).

_____ “Kanon 2 und 6 von Konstantinopel, 381 und 382,” in Festgabe für A. fülicher (Tübingen, 1927), pp. 190-202.

 

323

 

 

Müller, K. Kirchengeschichte, i (3rd. ed., Tübingen, 1914)·

 

 

Nilles, N. Kalendarium Manuale utriusque ecclesiae (Innsbruck, 1896).

 

 

Ohnesorge, W. “Die Konstantinische Schenkung, Leo III und die Anfänge der kurialen römischen Kaiseridee,” Zeitschrift der Savigny Stiftung, Germanistische Abteilung, 68 (1951).

 

Orbeli, M. “Gorod Bliznecov Διοσκουρίας i plemja Voznic, Ἡνίοχοι,” Zumal ministerstva narodnago prosveščenija, N.S. 33 (May, 1911), pp. 195-215.

 

Ostrogorsky, G. “Otnošenie cerkvi i gosudarstva v Vizantii,” Seminarium Kondakovianum, 4 (1931), pp. 121-34; see review by F. Dölger in BZ, 31 (1931), pp. 449-50.

 

 

Palanque, J. R. “La préfecture du Prétoire de lTllyricum au IVe siècle,” Byzantion, 21 (1951), pp. '5-14.

 

Panaretus, Matthaeus Angelus. See infra, P. Risso.

 

Papadopoulos-Kerameus, A. Περί τινος συγγραφῆς Ἀρκαδίου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου, Vizantijskij Vremennik, i (1894), pp. 601-12.

 

Pargoire, J. L'Eglise byzantine de 527 à 847 (2nd ed., Paris, 1923).

_____ “Les homélies de S. Jean Chrysostome en Juillet 399,” Echos d’Orient, 3 (1899-1900), pp. 151-62.

 

Paschini, P. “Note sull'origine della chiesa di Concordia," in Memorie Storiche Forogiuliesi, 7 (1911), pp. 9-24.

 

Peeters, P. “Les débuts du christianisme en Géorgie d’après les sources hagiographiques,” AnBoll, 50 (1932), pp. 1-66.

_____ “Histoires monastiques géorgiennes,” ibid., 36-37 (1917-1918).

 

Peterson, E. “Einige Bemerkungen zum Hamburger Papyrusfragment der Acta Pauli,” Vigiliae Christianae, 3 (1949), pp. 142-62.

 

Peterson, P. M. Andrew, Brother of Simon Peter, His History and His Legends (Leiden, 1958, Supplements to Novum Testamentum, 1).

 

Petrovskij, S. V. “Apokrifičeskija skazanija ob apostol’skoj propovedi po černomorskomu poberežiju,” Zapiski imp. Odesskago obščestva istorii i drevnosti, 21 (1898), pp. 1-84.

 

Pichler, A. Geschichte der kirchlichen Trennung, 2 vols. (Munich, 1864-65).

 

Pick, B. The Apocryphal Acts of Paul, Peter, John, Andrew, and Thomas (Chicago, 1909).

 

Piontek, F. Die katholische Kirche und die häretischen Apostelgeschichten bis zum Ausgang des 6. fahrhunderts. Dissertation, (Breslau, 1908); also in Sdralek’s Kirchengeschichtliche Abhandlungen, 6 (Breslau, 1907).

 

324

 

 

Pogodin, A. “Povest o choždenii apostola Andreja v Rusi," Byzantinoslavica, 7 (1937-8), pp. 137-41.

 

 

Quispel, G. “An Unknown Fragment of the Acts of Andrew (Pap. Copt. Utrecht N. 1)," Vigiliae Christianae, io (1956), pp. 129-48.

 

 

Reinach, S. “Les apôtres chez les anthropophages," Revue d’histoire et de littérature religieuse, 9 (1904), pp. 305-20.

 

Richard, J. “Aquilée," Dictionnaire d’histoire et de géographie ecclésiastique, 3 (Paris, 1924), cols. 113, 114.

 

Risso, P. “Matteo Angelo Panaretus e cinque suoi opusculi," Roma e l'Oriente, 8 (1914).

 

Röder, R. “Die apokryphen Apostelgeschichten und die romanhafte Literatur der Antike," Würzburger Studien zur Altertumswissenschaft, 3 (Stuttgart, 1932).

 

Roethe, G. “Zur Geschichte der römischen Synoden im 3. und 4. Jahrhundert," Forschungen zur Kirchenund Geistesgeschichte, 11 (Stuttgart, 1932).

 

 

Saint-Martin, J. Histoire d’Arménie par le patriarche Jean VI (Paris, 1841).

 

Saltet, L. “Un texte nouveau - la Dissertatio Maximi contra Ambrosium,” Bulletin de littérature ecclésiastique publié par l’Institut catholique de Toulouse, 3e série, 2 (1900), pp. 118-29.

 

Savio, F. GU antichi vescovi d’Italia dalle origini al 1300 descritti per regioni. 1. La Lombardia (Florence, 1913).

 

Scharf, J. “Photius und die Epanagoge,” BZ, 49 (1956), pp. 385-400.

 

Schermann, Th. Propheten und Apostellegenden nebst Jünger hat alo gen des Dorotheos und verwandter Texte (Leipzig, 1907), Texte und Untersuchungen, 21.

 

Schmidt, C. Acta Pauli nach dem Papyrus der Hamburger Staatsund Universitätsbibliothek (Hamburg-Glückstadt, 1936).

_____ “Apokryphe koptische Apostelgeschichten und Legenden," in Harnack's Geschichte der altchristlichen Litteratur, 1 (Leipzig, 1893), pp. 919-22.

_____  Die alten Petrusakten im Zusammenhang mit der apokryphen apostellitteratur (Leipzig, 1903).

 

325

 

 

Schmidt, C. Studien zu den Pseudo-Clementinen (Leipzig, 1929).

 

Schnitzler, Th. "Im Kampfe um Chalkedon," Analecta Gregoriana, 16, sec., B, no. 7 (Rome, 1938), pp. 5-16.

 

Schürer, E. Geschichte des jüdischen Volkes im Zeitalter Jesu Christi, 3 vols. (4th ed., Leipzig, 1909).

_____ “Die Juden im bosporanischen Reiche und die Genossenschaften der σεβόμενοι θεὸν ὕψιστον," Sitzungsberichte der königlichen Preussischen Akademie der Wissenschaften, Phil-hist. Klasse (Berlin, 1:897), pp. 200-25. Additional notes in Theologische Literaturzeitung, 22 (1897), cols. 236-8, 505-7.

 

Schuster, A. I. Liber sacramentorum, 6 (Milan, 1941).

 

Schwartz, E. “Das Nicaenum und das Constantinopolitanum der Synode von Chalkedon," Zeitschrift für neutestamentliche Wissenschaft, 24 (1925), pp. 38-88.

_____ “Publizistische Sammlungen zum Acacianischen Schisma," Abhandlungen der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, Philhist. Abteilung, N. F. 10 (Munich, 1934), pp. 161-262.

_____ “Der sechste nicaenische Kanon auf der Synode von Chalkedon," Sitzungsberichte der Preuss. Akademie der Wissenschaften, Phil.-hist. Klasse (Berlin, 1930).

_____ “Die sogenannte Sammlung der Kirche von Thessalonich," Festschrift für R. Reitzenstein (Leipzig, Berlin, 1931), pp. 137-59.

_____ “Zur Kirchengeschichte des vierten Jahrhunderts," Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft, 34 (1935), pp. 129-213.

 

Schwartze, A. “Nordafrikanische Kirche," in Herzog-Hauck, Realenzyklopädie für protestantische Theologie und Kirche, 14 (1904).

 

Seston, W. Dioclétien et la tétrarchie (Paris, 1946).

 

Shotwell, J. T. and Loomis, L. R. The See of Peter (New York, 1927).

 

Silva-Tarouca, C. v. Textus et Documenta, series theologica, 23 (Rome, 1937).

 

Simson, O. G. von. Sacred Fortress, Byzantine Art and Statecraft in Ravenna (Chicago, 1948).

 

Soden, H. von. Die Schriften des Neuen Testamentes in ihrer ältesten erreichbaren Textgestalt, 1 (Göttingen, 1913).

 

Sohm, R. Kirchenrecht (Munich, Leipzig, 1923).

 

Stein, A. Untersuchungen zur Geschichte und Verwaltung Aegyptens unter römischer Herrschaft (Stuttgart, 1915).

 

Stein, E. Geschichte des spätrömischen Reiches, 1 (Vienna, 1928).

_____ Histoire du bas-empire de la disparition de l'empire de l'occident à la mort de Justinien (476-565), 2 (Paris, Brussels, Amsterdam, 1949).

 

326

 

 

Stein, E. “Untersuchungen zur spätrömischen Verwaltungsgeschichte,” Rheinisches Museum, N.F. 74 (1925), pp. 347-94.

 

Streeter, H. H. The Primitive Church (London, 1929).

 

 

Tillemont, L. S. Le Nain de. Mémoires pour servir à l'histoire ecclésiastique des six premiers siècles, 1, 5, 7, 15 (Paris, 1701-11).

 

Tolstoi, J. “Un poncif arétologique dans les miracles d’Asklepios et d’Art endos,” Byzantion, 3 (1926), pp. 53-63.

 

Turner, C. H. Studies in Early Church History (Oxford, 1912).

 

 

Ullmann, W. The Growth of Papal Government in the Middle Ages (London, 1955).

 

 

Vailhé, S. “Constantinople,” Dictionnaire de théologie catholique, 3, cols. 1322 seq.

_____ “Formation du patriarcat de Jérusalem,” Echos dyOrient, 13 (1910), pp. 325-36·

_____ “Origines de l’Eglise de Constantinople,” Echos dfOrient, 10 (1907), pp. 287-95.

 

Vasiliev, A. A. Justin the First, Dumbarton Oaks Studies, I (Cambridge, Mass., 1950).

 

Vasil’evskij, V.G. “Choždenie apostola Andreja vstrane Mirmidonjan,” Žurnal ministerstva narodnago prosveščenija i8g, pt. 2 (1877), pp. 41-82, 157-85.

 

Vaucourt, R. “Patriarches,” in Dictionnaire de théologie catholique, ii.

 

Vernadsky, G. Ancient Russia (vol. i of A History of Russia, ed. Vernadsky, M. Karpovich) (New Haven, 1943).

_____ “Vizantiskija učenija o vlasti carja i patriarcha,” Sbornik statej posveščennych pamjati N. P. Kondakova (Prague, 1926), pp. 143-54. See review by H. F. Schmid in Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte, Kanonische Abteilung, 47 (1927), pp. 530-5.

_____ “Die kirchlich-politische Lehre der Epanagoge und ihr Einfluss auf das russische Leben im XVII Jahrhundert,” Byzantinischneugriechische Jahrbücher, 6 (1927), pp. 119-42.

 

Vouaux, L. Les actes de Paul et ses lettres apocryphes (Paris, 1913).

_____  Les actes de Pierre et ses lettres apocryphes (Paris, 1922).

 

 

Wille, A. Bischof Julian von Kios des Nunzius Leos des Grossen in Konstantinopel, Dissertation (Würzburg, 1909).

 

Wright, F. A. The Works of Liutprand of Cremona (London, 1930), p. 272.

 

327

 

 

Zahn, Th. Einleitung in das Neue Testament (3rd. ed., Leipzig, 1924).

_____ Das Evangelium des Lukas (Leipzig, 1913).

_____ Forschungen zur Geschichte des neutestamentlichen Kanons, 6 (Leipzig, 1900).

 

Zeiller, J. Les origines chrétiennes dans la province romaine de Dalmatie (Paris, 1906).

_____ Les origines chrétiennes dans les provinces danubiennes de Vempire romain (Paris, 1918).

 

Ziegler, A. K. Church and State in Visigothic Spain (Washington, 1930).

 

Zimmermann, B. "S. André," Dictionnaire d'archéologie chrétienne et de liturgie, 1 (Paris, 1907), cols. 2031-4.

 

[Previous] [Next]

[Back to Index]